برای دانلود متن کامل اینجا کلیک کنید
نوشته شده توسط : مدیر سایت
عنوان کامل پایان نامه :مطالعه کیفرشناختی عملکرد اردوگاه کاردرمانی استان اصفهان در سال ۱۳۹۱ اشتغال و حرفه آموزی زندانیان اردوگاه مرکزی اصفهان اشتغال و انجام کار در اردوگاه مرکزی اصفهان جز در خصوص کارهای عمومی که مربوط به تنظیف خوابگاه‌ها و اماکنی که زندانی از آن استفاده میکند در سایر موارد اختیاری می‌باشد و زندانی هیچ‌گونه اجباری جهت انجام کار ندارد. در حال حاضر نزدیک ۳۰ درصد محکومین این زندان اشتغال به کار دارند و آنان با توجه به نظر شورای طبقه بندی زندان و بر اساس تبحر و تخصص خویش مشغول به انجام کار مناسب با استعداد و توانایی خویش و امکانات اردوگاه مرکزی می‌گردند. در ضمن اشتغال به کار صرفاً توسط محکومین صورت می‌پذیرد و متهمان نمی‌توانند تقاضای اشتغال به کار داشته باشند. اولویت در اشتغال به کار مربوط به زندانیانی می‌گردد که علاوه بر تبحر و تخصص لازم دارای تأمین مناسب از نوع وثیقه باشند. در خصوص محکومین تمام محکومین با داشتن شرایط لازم جز محکومین به اعدام می‌توانند تقاضای اشتغال به کار داشته باشند. در مورد این دو دسته اخیر صرفاً به لحاظ امنیتی و اینکه امکان فرار آن‌ها در محیط‌های کار باز و نیمه باز وجود دارد این حق از آن‌ها سلب شده است ولیکن این زندانیان می‌توانند در کارگاه‌هایی که در محیط بسته وجود دارد مشغول انجام کار گردند. علی رغم اینکه تقاضای اشتغال به کار اردوگاه مرکزی اصفهان زیاد می‌باشد ولیکن به لحاظ عدم امکانات کافی زندان، تمامی متقاضیان نمی‌توانند مشغول به کار گردند. بر اساس اظهارات ریاست اردوگاه مرکزی اصفهان و بازدیدهای صورت گرفته توسط اینجانب انواع کار محول شده به زندانیان این زندان عبارتند از : الف) جز کارهای عمومی و اجباری دسته‌ای از زندانیانی در کارهایی که برای مجموعه زندان می‌باشد داوطلبانه و بدون دریافت اجرت مشغول به کار می‌شوند. این کارها شامل نظافت سایر بخش‌های زندان، ساختمان سازی و امور بنایی مربوط به زندان، انجام تعمیرات وسایل زندان، ترابری و حمل و نقل زندان و… می‌باشد. این زندانیان در قبال انجام این کارها از مزایای مربوط به اشتغال نظیر مرخصی، ملاقات حضوری و خصوصی و… بهره مند می‌گردند. ۲-۵ کارهای تولیدی زندان که خود به چند دسته کلی تقسیم می‌گردد : ۲-۵-۱ کارهای تولیدی صنعتی زندان که شامل کارخانجات اردوگاه مرکزی اصفهان و کارگاه بتون می‌باشد. کارخانجات اردوگاه مرکزی اصفهان مجموعه‌ای عظیم داخل در خود زندان می‌باشد که دارای کارگاه‌های بزرگ فلز کاری، تراشکاری، نقاشی، پرس، صافکاری، برق، نجاری و درودگری و خیاطی می‌باشد. در حال حاضر تقریباً ۱۲۰۰ نفر از زندانیان در این کارخانجات مشغول به کار می‌باشند. محصولات این کارخانه قابل رقابت با محصولات بسیاری از کارخانه‌های بزرگ می‌باشد و سفارش دهندگان تولید محصول به این کارخانه همواره از کیفیت محصولات رضایت کامل دارند. در حال حاضر این کارخانجات با توجه به مزایده‌هایی که در آن شرکت نموده است دارای قراردادهایی با سازمان هلال احمر جمهوری اسلامی در خصوص تولید چادر و لباس گرم، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در خصوص تولید لباس‌های نظامی، چادر، کیسه خواب، کیسه انفرادی، ساک و وسایل نظامی، شرکت مخابرات ایران در خصوص تولید کیوسک و کافی مخابراتی، دولت افغانستان در جهت تولید کیوسک و کافی مخابراتی و شرکت گاز و مخابرات ایران در جهت تولید نوارهای اخطار می‌باشد. کارگاه بتون نیز تقریباً کاری تخصصی و فنی می‌باشد. در این کارگاه قطعات پیش ساخته بتونی ساختمان‌ها و دیوارهای بتونی تولید می‌گردد و ۸۰ نفر از زندانیان در آن مشغول به کار می‌باشند. شاغلین این قسمت تقریباً ۳۰ نفر از زندانیان در مؤسسه کشاورزی زندان مرکزی اصفهان که در محلی خارج از زندان مرکزی اصفهان واقع در شهر جدید بهارستان می‌باشد مشغول به کار می‌باشند. این مؤسسه دارای۶۰ هکتار زمین کشاورزی بوده که در حال حاضر از ۵ هکتار آن استفاده می‌گردد. محصولات کشاورزی آن عبارت از گل آفتاب‌گردان، گندم، جو، ارزن و انار می‌باشد. آسایشگاه این کارگران زندانی نیز در محل مؤسسه می‌باشد. علاوه بر این تعداد از زندانیان در دامداری و مؤسسه دام و طیور مشغول به کار می‌باشند. این کارها شامل خاتم کاری، قلم زنی، قاب سازی، ماکت سازی، سفالگری، سنگ‌های تزئینی، منبت کاری، مجسمه سازی، قالب بافی، کوبلن دوزی، قلاب بافی، منجوق دوزی و سایر رشته‌های هنرهای دستی به صورت جسته گریخته می‌باشد. اردوگاه مرکزی اصفهان آمادگی کامل جهت انعقاد قرارداد با نهادهای دولتی و خصوصی و عمومی جهت استفاده از نیروی کار زندانیان می‌باشد. در حال حاضر قراردادهایی با شهرداری، آموزش و پرورش و دادگستری منعقد شده است. این نهادها بیشتر در امور خدماتی و فنی نظیر تنظیف و رنگ آمیزی جدول‌ها و نرده‌های کنار خیابان، ساختمان سازی، محوطه سازی، بنایی و ساخت و ساز، امور فنی و تعمیرات و… از این زندانیان استفاده می‌کنند و در حال حاضر نزدیک دویست نفر از زندانیان در این نهادها مشغول به کار می‌باشند. همچنین چند کارگاه کوچک مربوط اردوگاه مرکزی اصفهان وجود دارد که این کارگاهها به شرط استفاده از نیروی زندانی به عنوان کارگر به بخش خصوصی اجاره داده شده است. این بخش تنها از غیر زندانی به عنوان استادکار و جهت آموزش و سرپرستی کارگران زندانی می‌تواند استفاده کند. در این کارگاهها تأمین آب و برق و گاز و نیروی کار ارزان قیمت و سرمایه گذاری اولیه با اردوگاه مرکزی اصفهان و بکارگیری، آموزش و پرداخت حقوق به زندانی با بخش خصوصی می‌باشد. این کارگاهها تحت نظام مختلط می‌باشند. جهت ایمنی کار تقریباً هر روزه بازرسین اداره کار نسبت به بازرسی کارخانجات و کارگاهها اقدام نموده و همچنین تمامی شاغلین تحت بیمه درمان و حوادث می‌باشند. ساعات کار زندانیان نیز وفق قانون کار هشت ساعت در روز می‌باشد. در خصوص حرفه آموزی به زندانیان قراردادهایی با سازمان فنی و حرفه‌ای، سازمان صنایع دستی و سازمان میراث فرهنگی جهت معرفی استاد کار منعقد شده است. این سازمان‌ها همکاری زیادی با زندان مرکزی در خصوص حرفه آموزی به زندانیان می‌نمایند. همچنین در مواردی از زندانیان متخصص به عنوان استادکار استفاده می‌گردد. مشاغل و حرفه‌هایی که به زندانیان در حال حاضر آموزش داده می‌شود عبارت از تعمیرات رادیو و تلویزیون، تعمیرات تلفن همراه، عکاسی، مکانیک خودرو، آرایشگری، خیاطی، خاتم کاری، تعمیرات کامپیوتر و آموزش مهارت‌های هفت‌گانه کار با کامپیوتر ICDL، قلم زنی، منبت کاری، معرق‌کاری، و سایر هنرهای دستی حسب تقاضای زندانیان، پرورش قارچ خوراکی و… می‌باشد. پس از پایان دوره‌های آموزشی و موفقیت زندانی در یادگیری مهارت‌های رشته شغلی مورد آموزش به زندانیان مدرک رسمی دال بر موفقیت در رشته شغلی بدون درج محل آموزش رشته شغلی و زندانی بودن این فرد اعطا می‌گردد. زندانیان پس از آزادی از زندان با مدرک اخذ شده تا سقف ده میلیون تومان وام اشتغال دریافت می‌نمایند. سوالات یا اهداف پایان نامه :آیا آیین فعلی سازمان زندان‌ها علی رغم اصلاحات متعددی که در آن صورت گرفته است می‌تواند ما را در جهت نیل به اهداف اصلاحی و تربیتی مجازات حبس موفق کند؟ آیا در آیین نامۀ سازمان زندان‌ها جنبه‌های انسانی و حقوق بشری مجازات حبس به طور کامل مدنظر قرار گرفته است؟ آیا جهت اجرای این آیین نامه امکانات و تسهیلات لازم در اختیار سازمان زندان‌ها قرار گرفته است؟ آیا سازمان زندان‌ها نسبت به اجرای کامل مفاد آیین نامه اقدام می‌نماید؟ ۱- به نظر می‌رسد حقوقی که در آیین نامۀ سازمان زندان‌ها برای زندانیان پیش بینی شده است جوابگوی تمام نیاز زندانیان نمی‌باشد. ۲- به نظر می‌رسد وضعیت حقوق زندانیان در ایران، در برخی از موارد، از حداقل حقوقی که در حداقل قواعد رفتار سازمان ملل متحد پیش بینی شده است کمتر می‌باشد. ۳- به نظر می‌رسد تمام حقوق پیش بینی شدۀ زندانیان، در آیین سازمان زندان‌ها در حاضر توسط سازمان زندان‌ها اعمال نمی‌گردد. ۴- به نظر می‌رسد با توجه به حجم زیاد ورودی افراد به زندان‌ها، امکانات فعلی سازمان زندان‌ها جوابگوی تمام نیاز زندانیان نمی‌باشد. برای دیدن جزئیات بیشتر ، خرید و دانلود آنی فایل متن کامل با فرمت ورد می توانید به لینک زیر مراجعه نمایید: |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
مطالعه کیفرشناختی عملکرد اردوگاه کاردرمانی استان اصفهان در سال ۱۳۹۱
طرح پروژه
با توجه به این که پروژه حاضر، بر مبنای توصیف شرایط موجود متهمین و (محکومین ) ارتکاب به جرم حمل و استعمال مواد مخدر می‌پردازد. از روش پژوهشی توصیفی- پیمایشی که متناسب با موضوع پژوهش حاضر می‌باشد، استفاده شده است.
در این پژوهش از دو روش کتابخانه‌ای و پیمایشی برای تهیه مطالب و گرد آوری داده‌ها استفاده شده است.
الف – برای تدوین مبنای نظری (تئوریک ) تحقیق: به منظور تبیین ابعاد مسئله از دیدگاه نظری، مطالب با استفاده از کتاب و نشریات فارسی و لاتین و پایان نامه‌های کارشناسی ارشد و دکتری و تحقیقات انجام شده در ارتباط با موضوع تحقیق استفاده شده است.
ب- برای پاسخگویی به سئوالات و فرضیه‌های پژوهش پرسشنامه با ۱۸ گویه در پنج مقوله مورد نظر تنظیم گردید.
از آنجا که برای دستیابی به اطلاعات مورد نظر از متهمین و ( محکومین ) به جرم حمل و استعمال مواد مخدر ضروری بود ابزار جمع آوری اطلاعات تهیه شود. لذا ابتدا از طریق نظرخواهی و مصاحبه با متخصصان فن و اساتید صاحب نظر نسبت به تهیه ابزار اندازه گیری اقدامات لازم صورت پذیرفت و به این ترتیب با استفاده از ابزار اندازه گیری (پرسشنامه) محقق ساخته، داده‌های مربوطه به متهمین و( محکومین ) به جرم حمل و استعمال مواد مخدر جمع آوری شد و به وسیله آمار توصیفی فراوانی آن‌ها توصیف شد و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یک جامعه آماری عبارت است از مجموعه‌ای از افراد یا واحدها که دارای حداقل یک صفت مشترک می‌باشند. معمولاً در هر پژوهش، جامعه مورد بررسی یک جامعه آماری است که پژوهشگر مایل است درباره صفت ( صفت‌ها ) متغیر واحدهای آن به مطالعه بپردازد [۱]. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه متهمین و محکومین به جرم حمل و استعمال مواد مخدر استان اصفهان که همگی در اردوگاه اصفهان به سر می‌برند. که تعداد این افراد در زندان در سه ماه اول یال ۱۳۹۱ برابر با ۳۰۰۰ نفر می‌باشد.
۳-۵ حجم نمونه و روش نمونه گیری
انجام هر تحقیق عملی مستلزم صرف هزینه و زمان است، به همین دلیل امکان بررسی کامل جمعیت[۲] (جامعه ) به صورت سرشماری [۳] وجود ندارد،لذا پژوهشگران با توجه به چنین واقعیتی درصدد بر می‌آیند که از طریق نمونه گیری [۴] اطلاعات احتمالی را با استفاده از تحلیل داده‌های به دست آمده پیرامون نمونه به دست آورند و در نهایت از طریق تعمیم [۵] این اطلاعات را به جامعه اصلی منتسب نمایند.
به همین منظور محقق باید با توجه به مقتضیات روش تحقیق، ماهیت داده‌ها، نوع ابزار گرد آوری آن‌ها و ساختار جامعه آماری و غیره نمونه‌ای را که معرف کیفیات و کمیات جامعه باشد انتخاب نماید [۶].
بر این اساس و با توجه به محدودیات تحقیق از بین ۳۰۰۰ نفر جامعه آماری متهمین به ارتکاب جرم حمل و استعمال مواد مخدر در استان اصفهان با مراجعه به جدول مورگان، حجم نمونه به تعداد ۴۰ نفر تعیین شد.
به منظور گرداوری داده‌های مورد نیاز درباره افراد جامعه می‌توان یکی از روش‌های زیر را بکار برد :
الف: گردآوری داده‌ها از طریق شمارش کامل افراد.
ب: گردآوری داده‌ها از طریق نمونه گیری.
در پژوهش‌های علوم رفتاری، نمونه گیری در مقایسه با شمارش کامل از چند جنبه برتری دارد، از جمله این جنبه‌ها می‌توان موارد زیر را برشمرد :
۱- با صرفه بودن.
۲- سرعت عمل و کوتاه‌تر بودن زمان مورد نیاز.
۳- کیفیت داده‌ها از طریق دقت بیشتر در گردآوری و استخراج آن‌ها.[۷]
عمده‌ترین مسئله نمونه گیری، انتخاب واقعی نمونه است. ملاحظه‌های نظری که در این رابطه باید مورد توجه قرار گیرد، عبارت است از : الف) نماینده واقعی بودن نمونه ب) تصادفی بودن
از جمله روش‌های نمونه گیری، نمونه گیری سیستماتیک یا منظم است. در این روش برای انتخاب یک نمونه به حجم N از یک جامعه به حجم N، ابتدا حجم جامعه را بر حجم نمونه تقسیم می‌کنیم تا فاصله نمونه گیری مشخص شود :
سپس یک عدد تصادفی را چنان انتخاب می‌کنیم که کوچک‌تر یا مساوی فاصله نمونه گیری باشد. و این عدد مبنای شروع کار خواهد بود پس از آن فاصله نمونه گیری را با اولین فرد نمونه جمع می‌شود و دومین فرد نمونه تعیین می‌گردد. و به این ترتیب فاصله را به نمونه انتخاب شده اضافه می‌کنیم. و سومین فرد نمونه بدست می‌آید.
مزیت نمونه گیری سیستماتیک، سهولت انتخاب واحدهای نمونه است. این روش نمونه گیری در صورتی بکار می‌رود که : الف) فهرست کامل افراد جامعه مورد مطالعه (چارچوب نمونه گیری ) در دسترس باشد. ب) تغییرات در جامعه مورد مطالعه شدید نباشد[۸].
در پژوهش حاضر محقق با توجه به امکانات و نوع پژوهش برای نمونه گیری از روش سیستماتیک استفاده کرده است. به طوری که در ابتدا تمامی متهمین ارتکاب به جرم حمل و استعمال مواد مخدر لیست شده در مرحله بعد فاصله نمونه گیری از تقسیم تعداد جامعه آمار (۳۰۰۰ نفر ) بر ۴۰ نفر بدست آمد سپس بر اساس فرمول روش نمونه گیری سیستماتیک نمونه‌های مورد نظر انتخاب شدند.
آیا آیین فعلی سازمان زندان‌ها علی رغم اصلاحات متعددی که در آن صورت گرفته است می‌تواند ما را در جهت نیل به اهداف اصلاحی و تربیتی مجازات حبس موفق کند؟ آیا در آیین نامۀ سازمان زندان‌ها جنبه‌های انسانی و حقوق بشری مجازات حبس به طور کامل مدنظر قرار گرفته است؟
آیا جهت اجرای این آیین نامه امکانات و تسهیلات لازم در اختیار سازمان زندان‌ها قرار گرفته است؟
آیا سازمان زندان‌ها نسبت به اجرای کامل مفاد آیین نامه اقدام می‌نماید؟
۱- به نظر می‌رسد حقوقی که در آیین نامۀ سازمان زندان‌ها برای زندانیان پیش بینی شده است جوابگوی تمام نیاز زندانیان نمی‌باشد.
۲- به نظر می‌رسد وضعیت حقوق زندانیان در ایران، در برخی از موارد، از حداقل حقوقی که در حداقل قواعد رفتار سازمان ملل متحد پیش بینی شده است کمتر می‌باشد.
۳- به نظر می‌رسد تمام حقوق پیش بینی شدۀ زندانیان، در آیین سازمان زندان‌ها در حاضر توسط سازمان زندان‌ها اعمال نمی‌گردد.
۴- به نظر می‌رسد با توجه به حجم زیاد ورودی افراد به زندان‌ها، امکانات فعلی سازمان زندان‌ها جوابگوی تمام نیاز زندانیان نمی‌باشد.
مطالعه کیفرشناختی عملکرد اردوگاه کاردرمانی استان اصفهان در سال ۱۳۹۱
ابزار پژوهش و شیوه گردآوری اطلاعات
روش‌ها و فنون متعددی برای جمع آوری اطلاعات از متهمین به حمل و استعمال مواد مخدر وجود دارد که هر کدام هدف، کاربرد و شرایط خاص خود را دارند. لذا ضروری است که با در نظر گرفتن عوامل متعددی مانند زمان، بودجه، سطح و حوزه مطالعه، ویژگی‌های مخاطبین، فرهنگ و جو سازمانی زندان و… روش مناسبی انتخاب گردید.
از آنجا که جمع آوری اطلاعات از مجرمان حمل و استعمال مواد مخدر، مستلزم بررسی مراجعه به خود متهمین بود لذا از پرسشنامه محقق ساخته برای جمع آوری اطلاعات استفاده گردید. پرسشنامه تدوین شده متشکل از مقدمه و سوالاتی در مورد ویژگی‌های تحصیلاتی، وضعیت تأهل، تعداد ارتکاب به جرم حمل و استعمال مواد مخدر و محل حمل و استعمال مواد مخدر پاسخ دهنده و پنج بخش اصلی به صورت ۱۸ گویه تنظیم شده که نمونه‌ای از آن در ضمایم گزارش پژوهش آورده شده است.
۳-۷ روش تهیه پرسشنامه [۱]
۳-۷-۱ روایی / اعتبار [۲]
روایی از واژه « روا » به معنای جایز و درست گرفته شده که به معنای صحیح و درست بودن است.
مقصود از روایی آن است که وسیله اندازه گیری، بتواند خصیصه و ویژگی مورد نظر را اندازه بگیرد. اهمیت روایی از آن جهت است که اندازه گیری‌های نا مناسب و ناکافی می‌تواند هر پژوهش علمی را بی ارزش و ناروا سازد [۳].
به منظور بررسی روایی ابزار پژوهش، راه‌های مختلف و متعددی وجود دارد که با توجه به هدف‌های خاص هر آزمون این روش‌ها انتخاب می‌شوند. هنگام سنجش عملکرد یک ابزار پیمایش، معمولاً به چند روش روایی آن را اندازه گیری می‌کنند که جمله این روش‌ها روایی ظاهری [۴] و محتوایی [۵] است. در زیر به بررسی این روش‌ها پرداخته خواهد شد که جهت برآورد روایی ابزار اندازه گیری ( پرسشنامه ) پژوهش مورد استفاده قرار گرفته است.
منظور از روایی ظاهری منطقی بودن، جالب بودن و تناسب ظاهری ابزار پژوهش است و زمانی اهمیت می‌یابد که ظاهر سوال‌ها، انگیزش، رغبت و تمایل آزمودنی را به همکاری و پاسخ دادن ایجاد نماید.
روایی ظاهری مبتنی بر مرور سریع سوال‌ها توسط داوران ناکار آزموده مانند خواهر، دوست یا هم‌کلاسی شما است. سنجش روایی ظاهری ممکن است فقط شامل نشان دادن پیمایشتان به چند فرد غیر مجرب باشد تا این افراد ببینند آیا سوال‌ها به نظر آن‌ها خوب است یا نه [۶] به منظور بررسی روایی ظاهری پرسشنامه پژوهش حاضر، آن را در اختیار تعدادی از همکاران قرار داده و پس از جمع آوری نقطه نظرات آن‌ها، نسبت به اصلاح پرسشنامه تهیه شده اقدام شد.
این نوع روایی بیانگر آن است که نمونه سوال‌ها، تکالیف یا پرسش‌های ابزار سنجش تا چه حد معرف مهارت‌ها، توانایی‌ها، درک مفاهیم و دیگر رفتارهاست. برای این منظور باید سوال‌های پرسشنامه بر اساس هدف‌های رفتاری و محتوای مورد اندازه گیری تدوین شود.
روایی محتوایی عبارت است از : برداشت‌های ذهنی در خصوص میزان متناسب بودن سوال‌ها از نظر دسته‌ای از افراد که در مورد سوال‌ها اطلاعاتی دارند و در آن‌ها تجدید نظر می‌کنند. سنجش روایی محتوایی نوعاً شامل تجدید نظری سازمان یافته در محتوایی پیمایش است تا اطمینان یابیم واجد تمامی چیزهایی که باید و فاقد تمامی چیزهایی که نباید است. برای تعیین روایی یک ابزار، هیچ گونه روش آماری وجود ندارد، بلکه از قضاوت متخصصان در این باره استفاده می‌شود که سوال‌های ابزار اندازه گیری تا چه میزانی معرف محتوا و هدف‌های برنامه یا حوزه محتوایی هستند [۷]. بر این اساس پس از تدوین پیش نویس پرسشنامه، آن را در اختیار ۱۰ نفر از کارشناسان وکلا و قاضیان متخصص و ۳ نفر از اساتید با تجربه دانشگاه قرار داده، و از آن‌ها خواسته شد تا در رابطه با پرسشنامه، نظرات اصلاحی خود را بیان نمایند. حاصل دقت نظر آن‌ها در حک و اصلاح محتوای سوال‌ها ( عبارت‌ها ) و شیوه بخش بندی نهایی ابزار، گردآوری اطلاعات و تنظیم پرسشنامه نهایی گردید.
آیا آیین فعلی سازمان زندان‌ها علی رغم اصلاحات متعددی که در آن صورت گرفته است می‌تواند ما را در جهت نیل به اهداف اصلاحی و تربیتی مجازات حبس موفق کند؟ آیا در آیین نامۀ سازمان زندان‌ها جنبه‌های انسانی و حقوق بشری مجازات حبس به طور کامل مدنظر قرار گرفته است؟
آیا جهت اجرای این آیین نامه امکانات و تسهیلات لازم در اختیار سازمان زندان‌ها قرار گرفته است؟
آیا سازمان زندان‌ها نسبت به اجرای کامل مفاد آیین نامه اقدام می‌نماید؟
۱- به نظر می‌رسد حقوقی که در آیین نامۀ سازمان زندان‌ها برای زندانیان پیش بینی شده است جوابگوی تمام نیاز زندانیان نمی‌باشد.
۲- به نظر می‌رسد وضعیت حقوق زندانیان در ایران، در برخی از موارد، از حداقل حقوقی که در حداقل قواعد رفتار سازمان ملل متحد پیش بینی شده است کمتر می‌باشد.
۳- به نظر می‌رسد تمام حقوق پیش بینی شدۀ زندانیان، در آیین سازمان زندان‌ها در حاضر توسط سازمان زندان‌ها اعمال نمی‌گردد.
۴- به نظر می‌رسد با توجه به حجم زیاد ورودی افراد به زندان‌ها، امکانات فعلی سازمان زندان‌ها جوابگوی تمام نیاز زندانیان نمی‌باشد.
مطالعه کیفرشناختی عملکرد اردوگاه کاردرمانی استان اصفهان در سال ۱۳۹۱
یافته‌های تحقیق
با توجه به داده‌های بدست آمده و تجزیه و تحلیل داده‌ها در فصل قبل، نتایج حاصله زیر ارائه می‌گردد. در ابتدا لازم است اشاره کوتاهی به فراوانی و ویژگی‌های نمونه انتخابی ( شامل ویژگی‌های تحصیلی، تأهل تعداد ارتکاب جرم حمل و استعمال مواد مخدر و نوع حمل و استعمال مواد مخدر ) بنماییم تا بتوان بیشتر بر یافته‌های تحقیق اصرار و ابرام نمود.
از مجموع ۴۰ نفر نمونه آماری ۵/۷۷٫۵ از اعضا از نظر سطح تحصیلات در سطح پایین بوده و مدرک تحصیلی آن زیر دیپلم است. و فقط ۵/۲۲در سطح دیپلم می‌باشند. به عبارتی کلیه اعضای نمونه آماری در سطح تحصیلاتی دیپلم و زیر دیپلم قرار می‌گیرند. که این مطلب حاکی از آن است که هیچ یک از نمونه‌های آماری تحصیلات عالیه نداشته‌اند.
وضعیت نمونه مورد پژوهش از نظر تأهل اینگونه است که ۶۵ درصدمت اهل هستند و ۳۵ درصد فاقد همسر می‌باشند.
بیش از ۵/۸۲ درصد از افراد مورد پژوهش بین یک تا دو بار متهم و محکوم به جرم حمل و استعمال مواد مخدر شده‌اند. که از این میان بیشترین فراوانی مربوط به گزینه ارتکاب یک بار جرم حمل و استعمال مواد مخدر است. در مجموع ۵/۱۷ درصد از نمونه‌های آماری بیش از دو بار متهم به جرم حمل و استعمال مواد مخدر می‌باشند.
تحقیق نشان داد که از مجموع نمونه آماری ۵/۵۷ درصد از معتادین از مکانهای مورد نظر ( منزل مسکونی، اداری، تجاری و خودرو ) حمل و استعمال مواد مخدر کرده اند که از این میان بیشترین فراوانی مربوط به گزینه منزل مسکونی با ۲۰ درصد است. در حالی که ۵/۴۲درصد نمونه‌های مورد پژوهش از مکانهای و محلهای دیگر دست به حمل و استعمال مواد مخدر زده اند.
در این قسمت نتایج به دست آمده از فراوانی‌ها و درصدهای حاصله و همچنین آزمون‌های مربوط به سوالات تحقیق مطرح می‌گردد. این تحقیق که تحت عنوان « تحلیل جرم شناسی جرم حمل و استعمال مواد مخدر در میان معتادین مستقر در اردوگاه مرکزی اصفهان در سال ۱۳۹۱ » می‌باشد، شامل ۵ سوال اصلی و ۱۹ سوال فرعی است که از طریق پاسخ نمونه‌ای به حجم ۴۰ نفر به سوالات پرسشنامه محقق ساخته مشخص گردیده است.
۵-۱-۱ یافته‌های تحقیق مربوط به سوال اول تحقیق :
سوال اول تحقیق : آیا عامل جنسیت و سن در ارتکاب بزه حمل و استعمال مواد مخدر موثر است؟
برای پاسخ به این سوال اصلی به ۲ سوال فرعی در زمینه‌های جنسیت و سن معتادین پاسخ داده شده است. داده‌های توصیفی ارائه شده در جدول توصیفی داده شماره‌های ۴-۵ و ۴-۶ آورده شده است.
تحقیقات گذشته نیز مبین همین موضوع است به طور مثال تحقیقی که در بین معتادین شهر شیراز انجام گرفته میزان حمل و استعمال مواد مخدر مردان را ۹۷ درصد نشان داده است. و می‌توان استنباط کرد که جنسیت به دلیل تفاوت‌های جسمی، رفتاری، میزان مشارکت و شرایط زنان در جامعه یکی از عوامل تأثیر گذار بر حمل و استعمال مواد مخدر می‌باشد.
بر اساس نتایج حاصله از جدول توزیع فراوانی شماره ۴-۵ در ارتباط به گویه ۲ سوال اول پژوهش می‌توان استنباط کرد سن افراد معتاد معمولاً بین ۲۰ سال و بالای ۴۰ سال کم‌ترین فراوانی را داشته‌اند، به عبارتی ۶۵ درصد معتادین سن بین ۲۰ تا ۳۰ سال را داشته‌اند و در مجموع ۸۵ درصد معتادین سنی بین ۲۰ تا ۴۰ سال دارند.
نتایج تحقیق حاضر در زمینه موثر بودن سن بر ارتکاب جرم حمل و استعمال مواد مخدر با نتایج تحقیقات انجام شده در گذشته که در دهه ۷۰ بین سال‌های ۱۳۷۳ تا ۱۳۷۸ در شهرهای مختلف ایران صورت گرفته است. هم سومی باشد.
۵-۱-۲ یافته‌های تحقیق مربوط به سوال دوم تحقیق
سوال دوم تحقیق : آیا عوامل جغرافیایی ( فصول مختلف سال و مناطق جغرافیایی استان در میزان بزه حمل و استعمال مواد مخدر موثر است؟
برای پاسخ به این سوال اصلی به ۲ سوال فرعی ( گویه های ۳ و ۴ پرسشنامه ) در زمینه عوامل جغرافیایی موثر بر بزه حمل و استعمال مواد مخدر پاسخ داده شده است. داده‌های توصیفی ارائه شده در جدول توصیفی داده شماره ۴-۷ و ۴-۸ درصد فراوانی‌ها را نشان می‌دهد.
نتایج حاصله از اجرای آزمون نشان می‌دهد که در گویه ۳ فرعی سوال دوم پژوهش نوعی گرایش وجود دارد و با توجه به فراوانی مشاهده شده می‌توان استنباط کرد که بیشترین فراوانی حمل و استعمال مواد مخدر مربوط به فصل تابستان با ۴۰ درصد می‌باشد. این در حالی است که فراوانی تجمعی حمل و استعمال مواد مخدر در فصول بهار و تابستان بالغ بر ۶۰ درصد را نشان می‌دهد. و دو فصل دیگر سال جمعاً ۴۰ درصد بوده است.
نتایج تحقق حاضر در زمینه تأثیر فصول سال بر میزان حمل و استعمال مواد مخدر با نتایج تحقیقات انجام شده در گذشته هم‌خوانی دارد و این خود دلیل صحت نتایج می‌باشد.
همچنین نتایج حاصل از اجرای آزمون نشان می‌دهد در گویه ۴ پرسشنامه از سوالات فرعی سوال دوم پژوهش نوعی گرایش وجود دارد و یا توجه به فراوانی مشاهده شده می‌توان استنباط کرد که بیشترین فراوانی مربوط است به مناطق جغرافیایی نیمه بیابانی و بیابانی به طوری که ۸۰ درصد از فراوانی معتادان مورد پژوهش مربوط به این دو منطقه جغرافیایی در اصفهان بوده است.
نتایج تحقیق حاضر در زمینه تأثیر منطقه آب و هوایی بر حمل و استعمال مواد مخدر با نتایج تحقیقات انجام شده در گذشته هم‌خوانی دارد به طوری که جرم شناسان آمریکایی هم محیط جغرافیایی را در بروز جرائم پذیرفته‌اند. و آب و هوا، مخصوصاً رطوبت و فشار هوا را در ارتکاب انواع جرائم موثر می‌دانند و معتقدند که وقتی فشار هوا کم میشو دو جرائم خشونت آمیز افزایش می‌یابد. برعکس وقتی رطوبت هوا زیادتر می‌گردد جرائم توأم با خشونت کمتر اتفاق می‌افتد. و این خود دلیل صحت نتایج می‌باشد.
در کل می‌توان نتیجه گرفت فصول گرم سال و مناطق جغرافیایی گرم و خشک زمینه ساز حمل و استعمال مواد مخدر بیشتری هستند و این دو عامل مناطق جغرافیایی بیابانی و نیمه بیابانی و همچنین فصول بهار و تابستان در بزه حمل و استعمال مواد مخدر نقش دارند و همچنین با توجه به اینکه شرق اصفهان در سر راه ترانزیت حمل مواد مخدر می‌باشد.
آیا آیین فعلی سازمان زندان‌ها علی رغم اصلاحات متعددی که در آن صورت گرفته است می‌تواند ما را در جهت نیل به اهداف اصلاحی و تربیتی مجازات حبس موفق کند؟ آیا در آیین نامۀ سازمان زندان‌ها جنبه‌های انسانی و حقوق بشری مجازات حبس به طور کامل مدنظر قرار گرفته است؟
آیا جهت اجرای این آیین نامه امکانات و تسهیلات لازم در اختیار سازمان زندان‌ها قرار گرفته است؟
آیا سازمان زندان‌ها نسبت به اجرای کامل مفاد آیین نامه اقدام می‌نماید؟
۱- به نظر می‌رسد حقوقی که در آیین نامۀ سازمان زندان‌ها برای زندانیان پیش بینی شده است جوابگوی تمام نیاز زندانیان نمی‌باشد.
۲- به نظر می‌رسد وضعیت حقوق زندانیان در ایران، در برخی از موارد، از حداقل حقوقی که در حداقل قواعد رفتار سازمان ملل متحد پیش بینی شده است کمتر می‌باشد.
۳- به نظر می‌رسد تمام حقوق پیش بینی شدۀ زندانیان، در آیین سازمان زندان‌ها در حاضر توسط سازمان زندان‌ها اعمال نمی‌گردد.
۴- به نظر می‌رسد با توجه به حجم زیاد ورودی افراد به زندان‌ها، امکانات فعلی سازمان زندان‌ها جوابگوی تمام نیاز زندانیان نمی‌باشد.
مطالعه کیفرشناختی عملکرد اردوگاه کاردرمانی استان اصفهان در سال ۱۳۹۱
یافته‌های تحقیق مربوط به سوال سوم تحقیق
سوال سوم تحقیق : آیا اشتغال و بیکاری، میزان درآمد و وضعیت اقتصادی در ارتکاب جرم حمل و استعمال مواد مخدر تأثیر دارد؟
برای پاسخ به این سوال اصلی به ۵ سوال فرعی ( گویه های ۵ الی ۹ پرسشنامه ) در زمینه‌های تأثیر اشتغال، بیکاری، میزان درآمد و وضعیت اقتصادی فرد بر ارتکاب جرم حمل و استعمال مواد مخدر پرداخته شده است. داده‌های توصیفی ارائه شده در جدول توصیفی داده شماره ۴-۹ الی ۴-۱۳ تجمع فراوانی‌ها را در سطح زیاد و خیلی زیاد نشان می‌دهد.
نتایج حاصله از گویه های ۸، ۷، ۶،۵ و ۹ پرسشنامه نشان می‌دهد اکثر معتادین مورد پژوهش از نظر شغلی بیکار یا در حد شغل کارگری بوده‌اند و ۷۵ درصد ابراز داشتند که هنگام ارتکاب به جرم حمل و استعمال مواد مخدر بیکار بوده‌اند. و از طرفی ۹۰ درصد از معتادین مورد پژوهش در آمد ماهیانه‌ای در حد۳ میلیون ریال داشته‌اند. ۷۰ درصد آن‌ها با انگیزه مالی دست به ارتکاب جرم حمل و استعمال مواد مخدر زده‌اند و به طور میانگین ۶۰ درصد از نمونه آماری مورد پژوهش وضعیت بد معیشتی خانواده را بر ارتکاب جرم حمل و استعمال مواد مخدر موثر دانسته‌اند.
نتایج تحقق حاضر در زمینه تأثیر بیکاری، میزان درآمد و وضعیت اقتصادی فرد بر ارتکاب جرم حمل و استعمال مواد مخدر با نتایج تحقیقات انجام شده در گذشته از جمله تحقیقات انجام شده توسط مسعود بابایی بنایی تحت عنوان « آسیب شناسی حمل و استعمال مواد مخدر و عوامل موثر بر آن در شهر تهران »، و تحقیق سعید معدنی (۱۳۷۳) هم‌خوانی دارد. و این خود دلیل صحت نتایج می‌باشد. مضاعف بر این تحقیقات انجام شده در ایران در بین سال‌های ۱۳۷۵ الی ۱۳۸۱ نشان می‌دهد ۸۰ درصد از معتادان بیکاری بوده‌اند و از درآمد کافی و وافی برخوردار نبوده اند.
۵-۱-۴ یافته‌های تحقیق مربوط به سوال چهارم تحقیق
سوال چهارم تحقیق : آیا زمینه‌های فرهنگی مربوط به جامعه و محیط رشد فرد ( اعم از خانواده، مدرسه و محل زندگی و دوستان ) در ارتکاب جرم حمل و استعمال مواد مخدر تأثیر دارد؟
نتایج حاصله از داده‌های توصیفی مربوط به سوال چهارم پژوهش که در جداول شماره ۴-۱۰ الی ۴-۱۵ ارائه شده است نشان می‌دهد. بیشترین فراوانی مربوط گزینه‌های خیلی زیاد و زیاد است.
نتایج حاصله از گویه های ۱۰، ۱۱، ۱۲، ۱۳، ۱۴ و ۱۵ پرسشنامه نشان می‌دهد اکثر سواد تحصیلی پدران و مادران معتادین به ترتیب ۹۰ و ۹۵ دیپلم به پایین بوده است. و مابقی مؤلفه ها سطح فرهنگ و محیط رشد افراد میانگین ۵۲ را به خود اختصاص داده است به عبارتی معتادین و محکومین به ارتکاب جرم حمل و استعمال مواد مخدر معتقد بودند خانواده، دوستان، محل زندگی و جامعه مردم پیرامونی تأثیر گذار بوده‌اند.
نتایج تحقق حاضر در زمینه تأثیر زمینه‌های تأثیر زمینه‌های فرهنگی بر ارتکاب جرم حمل و استعمال مواد مخدر با نتایج تحقیقات انجام شده در گذشته از جمله تحقیقات انجام شده توسط محمد حسن موسوی (۱۳۷۷) تحت عنوان « علل موثر بر ارتکاب حمل و استعمال مواد مخدر و تکرار آن در استان مرکزی » و تحقیق مراد عبداللهیان (۱۳۷۷) هم‌خوانی دارد. و این خود دلیل صحت نتایج می‌باشد.
۵-۱-۵ یافته‌های تحقیق مربوط به سوال پنجم تحقیق
سوال پنجم تحقیق : آیا اعتیاد به مواد مخدر در ارتکاب جرم حمل و استعمال مواد مخدر تأثیر دارد؟
برای پاسخ به این سوال اصلی به ۴ سوال فرعی ( گویه های ۱۶ الی ۱۹ پرسشنامه ) در زمینه‌های تأثیر اعتیاد بر ارتکاب جرم حمل و استعمال مواد مخدر پرداخته شده است. داده‌های توصیفی ارائه شده در جداول توصیفی داده شماره ۴-۱۹ الی ۴-۲۱ تجمع فراوانی‌ها را نشان می‌دهد.
نتایج تحقیق حاضر در زمینه تأثیر اعتیاد به مواد مخدر بر ارتکاب جرم حمل و استعمال مواد مخدر با نتایج تحقیقات انجام شده در گذشته از جمله تحقیقات انجام شده توسط دفتر خدمات ماشینی سازمان زندانهای جمهوری اسلامی، آمار موجود زندانیان کل کشور، ۱۳۸۰ نشان داده که « حمل و استعمال مواد مخدر نخستین جرم معتادان است. به طوری که ۸۱ درصد جرائم معتادان را تشکیل می‌دهد و ۶۰ درصد سارقان معتاد هستند.»[۱] همچنین « گزارش گروه پزشکی دانشگاه جان هاپکینز ایالات متحده آمریکا در سال ۱۹۷۱ نشان داد که از ۱۲ هزار معتاد شهر بالتیمور سالانه چندین میلیون دلار اجناس مختلف را از مغازه دزدیده‌اند و پس از فروش آن‌ها به ثلث قیمت صرف استعمال مواد مخدر کرده‌اند هم‌خوانی دارد. و این خود دلیل صحت نتایج می‌باشد.
نتایج این تحقیق در پرتوی تجزیه و تحلیل نهایی سوالات اصلی و فرعی، حاکی از آن است عوامل مورد نظر که در سوالات اصلی تحقیق شامل جنسیت، سن، عامل جغرافیا، بیکاری و وضعیت اقتصادی، زمینه‌های فرهنگی و اعتیاد به مواد مخدر و دخانی در ارتکاب مجرمین به حمل و استعمال مواد مخدر تأثیر دارند. البته میزان تأثیر گذاری هر کدام مؤلفه ها متفاوت می‌باشد.
[۱] – دفتر خدمات ماشینی سازمان زندانهای جمهوری اسلامی، آمار موجود زندانیان کل کشور، ۱۳۸۰
آیا آیین فعلی سازمان زندان‌ها علی رغم اصلاحات متعددی که در آن صورت گرفته است می‌تواند ما را در جهت نیل به اهداف اصلاحی و تربیتی مجازات حبس موفق کند؟ آیا در آیین نامۀ سازمان زندان‌ها جنبه‌های انسانی و حقوق بشری مجازات حبس به طور کامل مدنظر قرار گرفته است؟
آیا جهت اجرای این آیین نامه امکانات و تسهیلات لازم در اختیار سازمان زندان‌ها قرار گرفته است؟
آیا سازمان زندان‌ها نسبت به اجرای کامل مفاد آیین نامه اقدام می‌نماید؟
۱- به نظر می‌رسد حقوقی که در آیین نامۀ سازمان زندان‌ها برای زندانیان پیش بینی شده است جوابگوی تمام نیاز زندانیان نمی‌باشد.
۲- به نظر می‌رسد وضعیت حقوق زندانیان در ایران، در برخی از موارد، از حداقل حقوقی که در حداقل قواعد رفتار سازمان ملل متحد پیش بینی شده است کمتر می‌باشد.
۳- به نظر می‌رسد تمام حقوق پیش بینی شدۀ زندانیان، در آیین سازمان زندان‌ها در حاضر توسط سازمان زندان‌ها اعمال نمی‌گردد.
۴- به نظر می‌رسد با توجه به حجم زیاد ورودی افراد به زندان‌ها، امکانات فعلی سازمان زندان‌ها جوابگوی تمام نیاز زندانیان نمی‌باشد.
مطالعه کیفرشناختی عملکرد اردوگاه کاردرمانی استان اصفهان در سال ۱۳۹۱
محدودیت‌های تحقیق
برخی از محدودیت‌های تحقیق که ممکن است در یافته‌های تحقیق نیز تأثیر گذار بوده باشد به قرار زیر می‌باشند:
۵-۴ پیشنهادات بر اساس یافته‌های تحقیق
تحقیق حاضر با توجه به اینکه نخستین پژوهش انجام شده در حوزه تحلیل جرم شناسی جرم حمل و استعمال مواد مخدر در میان معتادین زندان اصفهان می‌باشد، بنابراین می‌توان راه‌های زیر را به عنوان عوامل کاهش حمل و استعمال مواد مخدر پیشنهاد کرد :
۱- هیچ جامعه‌ای نمی‌تواند ادعا کند بدون فقرزدایی و بدون ناکامی زدایی قادر خواهد بود ریشه حمل و استعمال مواد مخدر را ریشه کن کند. بنابراین از بین بردن فقر و تهیدستی با توجه به تأثیر مهمی که اوضاع نابسامان اقتصادی در بروز چنین آسیبی دارد، از مهم‌ترین کارها است.
۲- کنترل و مراقبت پدر و مادر در مورد دوستان ناباب و به طور کلی دوستان فرزندان خود یک ضرورت است، زیرا عدم توجه پدر و مادر به چنین مسائلی کراراً از سوی معتادان عنوان شده است.
۳- نظام آموزش و پرورش باید طوری طراحی شود که نوجوانان و جوانان را با کار و فعالیت اجتماعی آشنا سازد و این آشنایی وسیله‌ای باشد برای تأمین معاش و کسب درآمد به ویژه برای آنانی که از بنیه مالی کمتری برخوردارند. زیرا چون نوجوان احساس استقلال مالی کند و عزت نفس خود را حفظ شده ببیند به تعدیل و کنترل رفتارهای خود دست خواهد زد.
۴- تغییر محیط اجتماعی می‌تواند در تربیت بزهکاران موثر باشد. زیرا شرایط مساعد و محیط خانوادگی و تربیتی مناسب برای تحقق و پیشرفت او از اهمیت به سزایی برخوردار است. برای بزهکار باید شرایطی فراهم شود که احساس تنهایی و بی کسی نکند و عشق به زندگی و نیاز به دوست داشتن و دوست داشته شدن در او تقویت شود زیرا اگر زمینه‌های بزهکاری شناخته نشود و ریشه‌های آن‌ها قطع نگردد بزهکاران علیرغم قانون و مجازات نه تنها اصلاح نمیشود بلکه در جمع دوستان ناباب تجربه‌ها و مهارت‌های بسیاری را می‌آموزند. و حتی با تشکیل باند و با آمادگی بیشتری برای ارتکاب جرم‌های بعدی وارد جامعه می‌شوند.
۱- ترجیح دادن پیشگیری بر درمان به منظور حذف زمینه‌های مساعد برای ابتلای افراد به آسیب‌های اجتماعی از اهمیت فراوان برخوردار است. برای دست یافتن به جامعه‌ای سالم باید پیشگیری را بر درمان ارجحیت داد. زیرا با اجرای برنامه‌های پیشگیری و با صرف هزینه و امکانات کمتری می‌توان افراد را زیر پوشش قرار داد….
۲- ایجاد اشتغال برای بیکاران و جلوگیری از ولگردی و اجرای بیمه دوران بیکاری و نیز ایجاد محیط‌های مناسب ورزشی و آموزش صحیح ورزش از طریق رسانه‌های گروهی و همچنین آموزش اعتقادی و پرورش باورهای مذهبی در افراد برای استحکام مبانی ایمانی در خانواده‌ها…[۱].
آیا آیین فعلی سازمان زندان‌ها علی رغم اصلاحات متعددی که در آن صورت گرفته است می‌تواند ما را در جهت نیل به اهداف اصلاحی و تربیتی مجازات حبس موفق کند؟ آیا در آیین نامۀ سازمان زندان‌ها جنبه‌های انسانی و حقوق بشری مجازات حبس به طور کامل مدنظر قرار گرفته است؟
آیا جهت اجرای این آیین نامه امکانات و تسهیلات لازم در اختیار سازمان زندان‌ها قرار گرفته است؟
آیا سازمان زندان‌ها نسبت به اجرای کامل مفاد آیین نامه اقدام می‌نماید؟
۱- به نظر می‌رسد حقوقی که در آیین نامۀ سازمان زندان‌ها برای زندانیان پیش بینی شده است جوابگوی تمام نیاز زندانیان نمی‌باشد.
۲- به نظر می‌رسد وضعیت حقوق زندانیان در ایران، در برخی از موارد، از حداقل حقوقی که در حداقل قواعد رفتار سازمان ملل متحد پیش بینی شده است کمتر می‌باشد.
۳- به نظر می‌رسد تمام حقوق پیش بینی شدۀ زندانیان، در آیین سازمان زندان‌ها در حاضر توسط سازمان زندان‌ها اعمال نمی‌گردد.
۴- به نظر می‌رسد با توجه به حجم زیاد ورودی افراد به زندان‌ها، امکانات فعلی سازمان زندان‌ها جوابگوی تمام نیاز زندانیان نمی‌باشد.
مطالعه کیفرشناختی عملکرد اردوگاه کاردرمانی استان اصفهان در سال ۱۳۹۱
دیدگاه‌های مرتبط با اصلاح و بازپروری بزهکاران در زندان
همان طور که از مطالب گفتار اول بر می‌آیند، در گذشته اهداف عمده از اجرای مجازاتها و به ویژه مجازات حبس و ارعاب انگیزی بود. مجرم و شخصیت او مورد توجه نبود و مجازات‌های بسیار شدید و خشن بر روی محکومین اجرا می‌شد. زندان برای نگهداری مجرم تا روز محاکمه و در مواردی برای حذف مخالفان سیاسی و فراموشی افکار عمومی نسبت به آنان به کار می‌رفت. خاستگاه علم نوین ادارۀ زندان‌ها را باید در سدۀ هفدهم جستجو کرد. مدت‌ها حقوق کلیسا با این نگرش که رفتار و کردار ضد اجتماعی یک گناه است معتقد بود که گناهکار باید از طریق انزوا و ندامت در زندان به راه راست آورده شود. جنبش زندان‌ها را در اروپا را به مبیون (MABILLON) کشیش فرانسوی نسبت می‌دهند. که کتابی تحت عنوان تأملاتی پیرامون زندانی‌های فرقه‌های مذهبی در سال ۱۶۹۰ منتشر نمود. مبیون در کتاب خود مخالف انزوای مطلق زندانیان است. و اصطلاحات گوناگونی را در خصوص کار، بهداشت و فضای زندان‌ها و نیز ملاقات با زندانیان پیشنهاد میکند. و حتی به ارائه طرح و رژیم یک زندان مدل مبادرت می‌ورزد.
اما با زندگی و مطالعات آثار جان هوارد بود که تحولات قابل توجهی در زندان‌ها به وجود آمد. رسالت جان هوراد در زمینه زندان‌ها در عصر خود قابل مقایسه با نقش سزار بکار یا در حقوق کیفری است. هوارد در آثار خود طرفدار یک رژیم بهداشتی، از نظر تهویه و غذا در زندان‌ها، انزوای شدید زندانیان بدون اینکه کامل باشد، کار جدی و کمک معنوی به زندانی بود.
هوارد به دنبال مطالعات و مشاهدات خود پی برده بود که وخامت وضعیت زندان‌ها در کشورهایی که سلب آزادی را به عنوان مجازات اعمال می‌کنند، به طور محسوسی کمتر از وخامت وضعیت زندان‌ها در کشورهایی است که آن‌را فقط به عنوان بازداشت مقدماتی به اجرا درمی آورد. الگو و اقدامات کشورهای گروه اول، شاید در تهیه و انجام اصلاحات عمیق در رژیم‌های حبس بی تأثیر نبوده است[۱].
با ظهور مکتب تحققی، مفاهیم حالت خطرناک، اقدامات تأمینی و تربیتی و فردی کردن مجازاتها وارد حقوق کیفری شد و مجرم مرکز ثقل حقوق کیفری قرار گرفت. اهداف سزادهی و ارعاب انگیزی، تحت تأثیر این مکتب با مطالعات جرم شناختی اهمیت سابق خود را از دست داد. تحقیق درباره علل و عوامل رفتار انسانی متداول گردیده و بیشتر مورد توجه قرار گرفت. به این ترتیب، تحت تأثیر این مکتب محکومیت‌ها بیشتر نامعین شدند، مجازات تعلیقی، آزادی مشروط و مأموران ناظر بر آن به وجود آمدند.
هم‌زمان با ایجاد و گسترش زندانهای جدید، از اوایل سده‌ی نوزدهم، این تفکر که واکنش اجتماعی در مقابل پدیده مجرمانه باید در جهت اصلاح مجرم باشد نه مجازات صرف او، وارد مرحله جدید شد. بانیان زندان اعتقاد داشتند که اگر زندانی‌ها همه روزه رژیم یومیۀ کامل خود را داشته باشند، این محیط قدرت آن را خواهد داشت تا آن‌ها را اصلاح کند [۲].
اندیشۀ اساسی از نظر پیروان مکتب دفاع اجتماعی، باز سازگاری اجتماعی مجرم است. گراماتیکا اظهارمی دارد :« دفاع اجتماعی با اصلاح افراد یکی است این کار در حقیقت همان دفاع جامعه است منتها از طریق اصلاح افراد. باید توجه داشت که هدف اساسی دفاع اجتماعی جدید همانا بهبود اصلاح شخصیت مجرم است[۳].» مارک آنسل نیز در این زمینه بیان میکند :« دفاع اجتماعی جدید سعی میکند تا یک سیاست جزایی به وجود آورد که در عین حال، هم از جرم پیشگیری کند و هم اینکه به اصلاح و معالجه بپردازد، و این کار را از طریق یک عمل اصولی یعنی انطباق اجتماعی مجرمین انجام می‌دهد[۴] ». در سال ۱۹۵۰، زندانهای سراسر ایلات متحده آمریکا به مؤسسات تأدیبی تغییر نام داد و برنامه‌های جدیدی در جهت طبقه بندی و بازپروری مجرمین به مورد اجرا گذاشته شد. مجموعه قواعد حداقل لازم الرعایه در مورد نحوۀ رفتار با زندانیان در سال ۱۹۵۷به تصویب شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد رسید. مادۀ ۵۸ این قواعد تاکید دارد که غرض از نگهداری محکومین در زندان‌ها این است که این گروه از طریق اصلاح و تربیت مجدد بتوانند برای ورود به اجتماع آمادگی کافی پیدا نموده و پس از خروج از زندان به نحو شرافتمندانه زندگی خود را اداره نمایند. در سال ۱۹۷۴ (رابرت مارتینسون) بر اساس تجزیه و تحلیل از ۲۳۱ بررسی در ارزیابی برنامه‌های اصلاحی به این نتیجه رسید که،به استثنای چند مورد، تلاش‌های اصلاح و بازپروری گزارش شده تا این تاریخ هیچ اثر قابل ملاحظه‌ای در جلوگیری از ادامه جرم و جنایت نداشته است. ایشان اظهار داشتند که نقص بسیار مهمی در استراتژی‌ها و راهکارها وجود دارد که آموزش و پرورش و روانشناسی نمی‌توانند آن را نادیده گرفته و گرایش قوی مجرمین را به ادامه رفتار خلافکارانه بر طرف نمایند و یا به طور محسوس کاهش دهند. به این ترتیب پس از هفت دهه که آرمان اصلاح و درمان خلافکاران موضوع بسیار مهمی بود، ایدۀ « هیچ چیز کارگر نیست » از مارتینسون اعتبار گردید [۵].
[۱] – کیفر شناسی،بولک، برنارد، ترجمه علی حسین نجفی ابرندآبادی، ص۴۰-۳۶
[۲] – Fisher – giorlando ,marianne , op.cit ,p.312
[۳] – کیفر شناسی، صلاحی، جاوید، ص ۷۰
[۴] – همان، ص۶۱
[۵] – Cullen , op.Cit,p.317-318
آیا آیین فعلی سازمان زندان‌ها علی رغم اصلاحات متعددی که در آن صورت گرفته است می‌تواند ما را در جهت نیل به اهداف اصلاحی و تربیتی مجازات حبس موفق کند؟ آیا در آیین نامۀ سازمان زندان‌ها جنبه‌های انسانی و حقوق بشری مجازات حبس به طور کامل مدنظر قرار گرفته است؟
آیا جهت اجرای این آیین نامه امکانات و تسهیلات لازم در اختیار سازمان زندان‌ها قرار گرفته است؟
آیا سازمان زندان‌ها نسبت به اجرای کامل مفاد آیین نامه اقدام می‌نماید؟
۱- به نظر می‌رسد حقوقی که در آیین نامۀ سازمان زندان‌ها برای زندانیان پیش بینی شده است جوابگوی تمام نیاز زندانیان نمی‌باشد.
۲- به نظر می‌رسد وضعیت حقوق زندانیان در ایران، در برخی از موارد، از حداقل حقوقی که در حداقل قواعد رفتار سازمان ملل متحد پیش بینی شده است کمتر می‌باشد.
۳- به نظر می‌رسد تمام حقوق پیش بینی شدۀ زندانیان، در آیین سازمان زندان‌ها در حاضر توسط سازمان زندان‌ها اعمال نمی‌گردد.
۴- به نظر می‌رسد با توجه به حجم زیاد ورودی افراد به زندان‌ها، امکانات فعلی سازمان زندان‌ها جوابگوی تمام نیاز زندانیان نمی‌باشد.
مطالعه کیفرشناختی عملکرد اردوگاه کاردرمانی استان اصفهان در سال ۱۳۹۱
۱ الغا گرایان
با این حال پاره‌ای از اندیشمندان با اشاره به معایب و نواقص زندان، خواستار لغو مجازات سالب آزادی هستند. به موجب این نظریه، از آنجایی که زندان نه می‌تواند حداقل حقوق اساسی انسان‌ها را فراهم کند و نه می‌تواند انسانی شود باید لغو شود.
اما عده‌ای دیگر از طرفداران جریان لغو زندان که با فضا و شرایط اجتماعی و سیاسی و تأثیر و کارایی پاره‌ای از رسالت‌های زندان در قلمرو و کنترل اجتماعی مواجه هستند، می‌پذیرند که در حال حاضر کنار گذاشتن زندان واقع بینانه نیست [۱]. جنبش دفاع اجتماعی، نفس مجازات زندان را مورد سئوال قرار می‌دهد، اما با عنایاتی که این جنبش به واقعیات دارد معتقد است که در اوضاع و احوال کنونی هنوز افرادی هستند که باید زندانی شوند. مارک آنسل بیان میکند : «در حال حاضر نمی‌توان با وضع یک مادۀ قانونی و با یک اشارۀ قلم، همان‌گونه که در مجازات اعدام عمل شد، مجازات زندان را نیز ملغی کرد[۲].» امروزه بر این نکته تاکید می‌شود که مجازات زندان باید به عنوان آخرین حربه که تنها در محدودترین و شدیدترین جرایم قابل اجرا است نگریسته شود.
۱-۸-۲-۲ جایگزین‌های مجازات سالب آزادی
به منظور گریز از معایب زندان و تحدید قلمروی مجازات سالب آزادی، راه حل‌های جایگزین از چند دهه اخیر مورد توجه محافل علمی، سازمان‌های بین‌المللی و نظام‌های کیفری قرار گرفت. در سطح سازمان ملل متحد، جانشین‌های مجازات‌های سالب آزادی، ابتدا در کنگره ششم (۱۹۸۰) مورد توجه قرار گرفت. سپس در کنگره هفتم(۱۹۸۵) تقلیل تعداد زندانیان، راه حل‌های جایگزین کیفر زندان و باز پذیر کردن اجتماعی بزهکاران موضوع مطالعه قرار گرفت. قواعد حداقل استاندارد سازمان ملل متحد راجع به تدابیر غیرسلب آزادی موسوم به ( قواعد توکیو ) در قالب قطع‌نامه مورخ ۱۴ دسامبر ۱۹۹۰ به تصویب مجمع عموم می‌رسید. مساعد کردن زمینه برای توسل به اقدامات غیر سالب آزادی و تضمین‌های حداقل برای افرادی که موضوع این اقدامات قرارمی گیرند، هدف این قواعد می‌باشد [۳].
۱-۹ مبحث دوم – نقش حبس در پیشگیری از جرم
چنانکه گفتیم حبس نوعی مجازات است که از قضا از قدمت زیادی نیز برخوردار است چرا که وجود رفتارهای ضد دین، ضد جوامع و ضد سلاطین ایجاب می‌نموده مرتکبین این رفتارها محبوس شوند. حبس به عنوان یک نوع مجازات که در نتیجه ارتکاب معصیت یا جرم بر شخص بزهکار تحمیل می‌شده است، دارای اهدافی بوده که در طول زمان تغییر نموده است : زمانی مجازات صرفاً جنبه انتقامی داشته و زمانی هدف از آن برقراری عدالت در جامعه بوده است و بالاخره گاهی هدف از مجازات ارعاب فردی و عمومی بوده کما اینکه هدف اصلی مجازات در حال حاضر با توجه به طرح دیدگاه‌های نوین در خصوص کیفرها اصلاح و تربیت مجرمین است.
[۱] – مجله کانون وکلا، شماره ۱۶۰، مقاله زندان و حقوق بشر، ماری فیلیپ فترجمه محمد حسین حاجی فیروزآبادی، ص ۴۱۶ و۴۱۵
[۲] – دفاع اجتماعی فرهنگ عمید، عمید، حسن،ص مارک آنسل، ترجمه محمد آشوری و علی حسین نجفی ابرندآبادی،ص۷۰
[۳] – مجله تحقیقات حقوقی، شماره ۲۵، سیسات جنایی سازمان ملل متحد، ص ۳۴۰-۳۳۸
آیا آیین فعلی سازمان زندان‌ها علی رغم اصلاحات متعددی که در آن صورت گرفته است می‌تواند ما را در جهت نیل به اهداف اصلاحی و تربیتی مجازات حبس موفق کند؟ آیا در آیین نامۀ سازمان زندان‌ها جنبه‌های انسانی و حقوق بشری مجازات حبس به طور کامل مدنظر قرار گرفته است؟
آیا جهت اجرای این آیین نامه امکانات و تسهیلات لازم در اختیار سازمان زندان‌ها قرار گرفته است؟
آیا سازمان زندان‌ها نسبت به اجرای کامل مفاد آیین نامه اقدام می‌نماید؟
۱- به نظر می‌رسد حقوقی که در آیین نامۀ سازمان زندان‌ها برای زندانیان پیش بینی شده است جوابگوی تمام نیاز زندانیان نمی‌باشد.
۲- به نظر می‌رسد وضعیت حقوق زندانیان در ایران، در برخی از موارد، از حداقل حقوقی که در حداقل قواعد رفتار سازمان ملل متحد پیش بینی شده است کمتر می‌باشد.
۳- به نظر می‌رسد تمام حقوق پیش بینی شدۀ زندانیان، در آیین سازمان زندان‌ها در حاضر توسط سازمان زندان‌ها اعمال نمی‌گردد.
۴- به نظر می‌رسد با توجه به حجم زیاد ورودی افراد به زندان‌ها، امکانات فعلی سازمان زندان‌ها جوابگوی تمام نیاز زندانیان نمی‌باشد.
مطالعه کیفرشناختی عملکرد اردوگاه کاردرمانی استان اصفهان در سال ۱۳۹۱
– هدف ارعابی اعمال مجازات زندان
چنانچه گفتیم مجازات متخلفین و مجرمین از زمان‌های گذشته بدون هدف نبوده بلکه از اعمال مجازات اهداف و مقاصد مختلفی مد نظر بوده است. از جمله این اهداف، علاوه بر تسکین خشم مردم آن است که مجازات باعث می‌شود تا مردم نسبت به اجرای عدالت مطمئن گردند و این اعتقاد در آن‌ها به وجود آید که رعایت حقوق دیگران و انجام تکالیف الزامی است و هرکس قوانین را نقض نماید از طرف جامعه مجازات خواهد شد.
اجرای مجازات باعث می‌شود که افراد جامعه مجدداً یقین پیدا کنند که محدودیت‌های اجتماعی مربوط به همگان است و هرکس این محدودیت‌ها را نقض کند با عکس‌العمل منفی اجتماع روبرو خواهد شد و دیگر اینکه اجرای مجازات، جامعه را مجدداً به حالت متعادل و توازن می‌کشاند چرا که ارتکاب جرم باعث شده تا پایه‌های روانی اجتماع دچار تزلزل شود[۱].
بی تردید برای حبس خصوصیات و ویژگی‌هایی وجود دارد که تأثیر آن در جلوگیری از وقوع جرم را غیر قابل انکارمی سازد. از جمله این ویژگی‌ها خصوصیت رنج آور بودن و رسوا کننده بودن زندان می‌باشد. مجرم با اعمال مجازات دربارۀ او و تحمل سختی و مشقت آن درمی یابد که هر گاه در آینده باز هم مرتکب جرم شود همین سرنوشت شوم و وحشتناک و حتی شدیدتر از آن در انتظار او خواهد بود و چون بشر به طور غریزی از رنج گریزان است از ارتکاب جرم خودداری خواهد کرد.
طرفداران تئوری ارعابی مجازاتها در این خصوص معتقد بودند که مجازاتها حتی‌المقدور بایدسنگین و شدید باشد تا در اذهان مجرمین اثری قطعی و قاطع بر جای گذاشته و آن‌ها را از ارتکاب مجدد مجرم در آینده منصرف سازد. از جمله بنیانگذاران این تفکر بنتام بود که اعتقاد داشت مجرم هنگام ارتکاب جرم به این امرتوجه دارد که با ارتکاب جرم چه سودی را تحصیل میکند. طبیعی است وقتی ارتکاب جرم را سودمند بداند اقدام به انجام آن می نماید ولی زمانی که آگاه باشد مجازاتی که ممکن است در نتیجۀ ارتکاب جرم بر او تحصیل شود به گونه ای است که شدیدتر از سود احتمالی ارتکاب جرم باشد از دست یازیدن به ارتکاب جرم استنکاف می ورزد.
بدلیل فوق بنتام معتقد بود باید مجرمین به زندانهای طویل المدت و حبس های با اعمال شاقه محکوم شوند تا هم خود از تکرار جرم منصرف شوند و هم این مجازات باعث عبرت سایرین گردد[۲].
باید توجه داشت که هرچند علم به سختی مجازات حبس ممکن است در برخی افراد تأثیر گذاشته و موجب بازدارندگی آن‌ها از ارتکاب جرم یا تکرار جرم گردد ولی از طرف دیگر باید متوجه این موضوع نیز بود که صرف اجرای حبس‌های طویل‌المدت بدون اصول و موازین جرم شناسی خود موجب ایجاد اثرات منفی می‌گردد.برخی از حقوق دانان و جرم شناسان با شدت و سختی مجازات ها و تأثیر این شدت در جلوگیری از ارتکاب جرم مخالف می‌باشند و اعتقاد دارند مجازات مؤثر در جلوگیری از ارتکاب جرم، مجازاتی است که قطعی و حتمی اجرا باشد. به عنوان مثال سزار بکاریا در رسالۀ جرایم و مجازاتها از سنگینی و نامتناسب بودن مجازاتها و عدم تأثیر آن در اصلاح روحیۀ مجرمین و جلوگیری از ارتکاب جرم به شدت انتقاد کرده و اعتقاد دارد که مجازاتها برای اینکه موثر باشد ملایم و معتدل و متناسب با جرم ارتکابی باشد و این مجازات حتماً اجرا گردد.
امروزه اکثر حقوق‌دانان، جامعه شناسان و… معتقدند که حبس‌های طویل‌المدت توام با اعمال شاقه یا زجر و شکنجه بدنی آنچانکه باید و شاید نتوانسته است ریشه جرم و جنایت را برانداخته و یا لااقل در تقلیل آن‌ها موثر واقع گردد[۳].
بکاریا بیان میکند :« برای آنکه کیفر تأثیر مطلوب داشته باشد کافی است که رنج حاصل از آن بیش از سودی باشد که از جرم بدست می‌آید و برای رنج بیشتر باید اثر قطعی کیفر و ناکامی از تحصیل سود حاصل از جرم در نظر گرفته شود. بیش از این حد بیهوده و در نتیجه ستمگرانه است… شقاوت کیفرها موجب می‌شود هر قدر مصیبتی که بزهکار را تهدید میکند بیشتر باشد جسارت او برای رهایی از آن بیشتر میشودبطوری که برای فرار از کیفر یک جرم به ارتکاب چندین جرم مبادرت کند[۴].»
[۱] – حقوق جزای عمومی، صانعی، پرویز، ج۱، ص۲۱
[۲] – کیفرشناسی، صلاحی،جاوید، ص۹
[۳] – همان، ص۱۰
[۴] – رساله جرایم و مجازاتها، سزاربکاریا، ترجمه محمد علی اردبیلی، ص۶۸و۶۷
آیا آیین فعلی سازمان زندان‌ها علی رغم اصلاحات متعددی که در آن صورت گرفته است می‌تواند ما را در جهت نیل به اهداف اصلاحی و تربیتی مجازات حبس موفق کند؟ آیا در آیین نامۀ سازمان زندان‌ها جنبه‌های انسانی و حقوق بشری مجازات حبس به طور کامل مدنظر قرار گرفته است؟
آیا جهت اجرای این آیین نامه امکانات و تسهیلات لازم در اختیار سازمان زندان‌ها قرار گرفته است؟
آیا سازمان زندان‌ها نسبت به اجرای کامل مفاد آیین نامه اقدام می‌نماید؟
۱- به نظر می‌رسد حقوقی که در آیین نامۀ سازمان زندان‌ها برای زندانیان پیش بینی شده است جوابگوی تمام نیاز زندانیان نمی‌باشد.
۲- به نظر می‌رسد وضعیت حقوق زندانیان در ایران، در برخی از موارد، از حداقل حقوقی که در حداقل قواعد رفتار سازمان ملل متحد پیش بینی شده است کمتر می‌باشد.
۳- به نظر می‌رسد تمام حقوق پیش بینی شدۀ زندانیان، در آیین سازمان زندان‌ها در حاضر توسط سازمان زندان‌ها اعمال نمی‌گردد.
۴- به نظر می‌رسد با توجه به حجم زیاد ورودی افراد به زندان‌ها، امکانات فعلی سازمان زندان‌ها جوابگوی تمام نیاز زندانیان نمی‌باشد.
|
| |
| وب : | |
| پیام : | |
| 2+2=: | |
| (Refresh) | |
|
متن دلخواه شما
|
|
|
عضو شوید
عضویت سریع
آمار مطالب
آمار بازدید
