پژوهش حاضر با هدف بررسی سیر تحول مفهوم توسعه در مطبوعات دوره اصلاحات و اصولگرایی، به تحلیل محتوای کمی و کیفی سرمقاله های منتشر شده در مطبوعات هر دوره میپردازد. چارچوب نظری این پژوهش متأثر از تقسیم بندی چهارگانه «ملکات» در حوزه ارتباطات و توسعه، بر رویکرد اجتماع محور و دیدگاه «مجید تهرانیان» استوار شده است. بدین گونه، با توجه به این نظریه سرمقاله های منتشر شده در دوره اصلاحات و اصولگرایی مورد تحلیل و ارزیابی کمی و کیفی قرار گرفتهاند.
در این پایان نامه با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند تعداد 440 سرمقاله منتشر شده در دو دوره اصلاحات و اصولگرایی انتخاب شدند و در مرحله کمی با استفاده از دستورالعمل کد گذاری و در مرحله کیفی با استفاده از روش عرفی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتند.
نتایج بدست آمده در این پژوهش نشان میدهد که مفهوم توسعه در هر کدام از دوره های مورد بررسی با یکدیگر متفاوت بوده است. بدین معنی که در دوره ریاست جمهوری سید محمد خاتمی که به دوره اصلاحات مشهور است مفهوم توسعه سیاسی و شاخصهایی چون آزادی بیان، ارتباط پویا با دولتهای خارجی و استقرار جامعه مدنی در اولویت سرمقاله های منتشر در روزنامهها قرار داشته در دوره موسوم به اصولگرایی که ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد را شامل میشود، توسعه اقتصادی و شاخصهایی چون هدفمندی یارانهها و دستیابی به انرژی هسته ای در اولویت روزنامه های مورد بررسی قرار داشته است. در نتیجه میتوان انقطاع و عدم پیوستگی در تحول مفهوم توسعه در هر کدام از این دورهها مشاهده کرد، که این امر عدم توازن در برداشت از مفهوم توسعه را در مطبوعات و به تبع دولت نشان میدهد که به خودی خود میتواند عملکردها و سیاستهای دولت را تحت تأثیر قرار دهد.
واژگان کلیدی: توسعه اقتصادی، توسعه فرهنگی، توسعه سیاسی، توسعه اجتماعی، ارتباطات و توسعه