طرح و بیان مسأله:

تفکرات و اندیشه­های فلاسفه، اندیشمندان و سیاستمدارانی همچون ریچارد کودن هوف کالوجی[1]، آریستد بریان[2]، آلتریو اسپینلی[3]، ژان مونه[4]، چرچیل[5] و غیره در ایجاد همگرایی در اروپا مؤثر بوده است. حامیان و طرفداران همگرایی اروپا معتقدند که؛ اروپا یک هویت منحصر به فرد و قابل تعریف می­باشد. حرکت­ها و جنبش­های فوق اگر چه پر رنگ بودند، اما اهداف کسانی را که به دنبال همگرایی، فارغ از رقابت­های ملی بودند را برآورده نمی­ساخت. با توجه به این اصل که «همگرایی باید مبنایی توافقی داشته باشد»، پس از پایان جنگ جهانی دوم اروپائیان به این نتیجه رسیدند که برای دستیابی به یک وحدت نسبی، باید با توجه به مشترکات موجود و ضرورت­های زمانه حرکت کنند. در طول جنگ سرد ما شاهد شکل­گیری فرم اولیۀ اتحادیه اروپا و همگرایی میان کشورهای اروپای غربی هستیم و با توجه به شکل نظام بین­الملل در این دوره، نزدیکی میان این کشورها اجتناب­ناپذیر بوده است. پس از تحولات ناشی از پایان جنگ سرد در نظام بین­الملل و به تبع آن تحولات درون ساختاری در اتحادیه اروپا بر اساس پیمان ماستریخت، شاهد همگرایی بیشتر میان اعضا و اتخاذ تصمیماتی جهت گسترش این اتحادیه هستیم. با گسترش و تعمیق روند همگرایی در اتحادیه اروپا، نیاز به اصلاحات در ساختارها و نهادها بیش از پیش احساس گردید. یکی از مؤخرترین این پیمان­ها میان اعضای اتحادیه اروپا پیمان لیسبون می­باشد. اما این گسترش نهادی و جغرافیایی، این سؤالات جدی را مطرح می­کند که، آیا اتحادیه اروپا ظرفیت گسترش سریع در حوزه نهادی و جغرافیایی را خواهد داشت؟ آیا تصمیم­گیری و اعمال سیاست­های تحمیلی در جهت همگرایی بیشتر اعضا، در جهت نقش جهانی اتحادیه نیز خواهد بود؟ ضعف­های اتحادیه اروپا در زمینه سیاست خارجی و سیاست­های امنیتی مشترک، تا چه میزان در نقش جهانی این اتحادیه مهم خواهند بود؟ و غیره.

در کنار موارد ذکر شده باید اذعان داشت که اختلاف­نظرهای جدی میان اعضای اتحادیه اروپا به ویژه پس از گسترش اعضای آن صورت گرفته است. در قلمرو درونی اعضای اتحادیه با اختلافات و چالش­های جدی در برخی زمینه­ها از جمله، گسترش اتحادیه اروپا، سیاست دفاعی امنیتی اروپایی جدای از ناتو، قانون اساسی اروپا، مفهوم شهروند اروپایی (که شهروندان و دولت­های

اروپایی همچنان بین دو هویت ملی و فراملی در چارچوب اتحادیه اروپا، دچار نوعی سرگشتگی و آشفتگی هویتی می‌باشند)، عدم تعریف و انگاره­ای یکسان از هویت اروپایی، پیروی از سیاست­های غیرهمسان توسط اعضاء در بسیاری از بحران­ها از جمله بحران­ اقتصادی و غیره مواجه هستند. در قلمرو خارجی نیز، اختلافات در زمینه­های مختلفی چون سیاست خارجی واحد، تروریسم و ابزار مبارزه با آن، جنگ 2003 عراق، برنامۀ هسته­ای ایران و غیره زمینه را برای اختلاف­نظرهای دیگر فراهم نموده است. این در حالی است که فقدان قدرت نسبی نظامی و تکیه بر برتری در اقتصاد که بسیاری آن را قدرت نرم می­پندارند؛ نقش راهبردی اتحادیه اروپا را در آینده نظام جهانی با سؤالات و تردیدهایی مواجه ساخته است.

با این وجود نگارنده در این نوع نگاه به اتحادیه اروپا نوعی خلأ احساس می­کند. عدم توجه به ویژگی­هایی قدرت نرم اتحادیه اروپا با عنایت به ویژگی­های فرهنگی ـ هنجاری در عصر ارتباطات و جهانی­شدن می­تواند جایگاه بهتری از اتحادیه اروپا در جامعه جهانی ترسیم کند. بنابراین پاسخگویی به خلأ نگاه فرهنگی و هنجاری به اتحادیه اروپا در جامعه جهانی شاکلۀ اصلی پژوهش حاضر به حساب می­آید. بر این اساس نگارنده چارچوب تئوریک سازه­انگاری را به عنوان فوندانسیون پژوهش برگزیده است که امید دارد از این نظریه در جهت تحکیم داده­های مطالعه موردی و همچنین بالعکس از داده­های پژوهش در جهت تحکیم مفروضات نظریه بهره گیرد. علت اصلی انتخاب چنین چارچوب تئوریکی این است که، سازه­انگاری به عنوان یکی از رویکردهای نظریه عام انتقادی، مفروضه­های هستی­شناسی خردگرایی در مورد روابط بین­الملل و سیاست خارجی را به چالش می­طلبد و اصول و گزاره­های متفاوت دیگری را ارائه می­دهد. از اندیشمندان برجسته سازه­انگاری در روابط بین­الملل می‌توان به امانوئل آدلر[6]، نیکلاس اونف[7]، جان جرارد روگی[8]، الکساندر ونت[9]، استفن وارینگ[10]، میچل بارنت[11]، کاتزنستاین[12]، ویور[13]، جفری چکل[14] و آنتونی کلارک آرند[15] اشاره کرد. در نظریه سازه­انگاری، هویت­ها، هنجارها و فرهنگ نقش مهمی ‌در سیاست­های جهانی ایفا می‌کنند.

برای دانلود پایان نامه اینجا کلیک کنید

لینک بالا اشتباه است

برای دانلود متن کامل اینجا کلیک کنید

       

:: بازدید از این مطلب : 97