دانشکده حقوق و علوم سیاسی

پایان­نامه کارشناسی ارشد در رشته حقوق خصوصی 

عنوان

تعهد به ارائه اطلاعات در عقد بیمه

استاد راهنما

دکتر علی اصغر حاتمی

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چکیده

بیمه قراردادی است که در آن حسن­نیت نقش منحصر به فردی ایفا می­کند. این امر وضعیت ویژه­ای را برای عقد بیمه در حقوق قراردادها ایجاد کرده است که از مهمترین نتایج آن می­توان به تعهدات اطلاعاتی بیمه­گر، بیمه­گذار و اشخاص ثالث و واسطه­ها )اگر در رابطه طرفین وجود داشته باشند(، در مرحله پیش قراردادی و مرحله پس از انعقاد عقد اشاره نمود. این چنین تعهدات اطلاعاتی دربرگیرنده تعهد بیمه­گر به مطلع کردن بیمه­گذار از شرایط عمومی و اختصاصی قرارداد و حقوق و تکالیف مربوط به پوشش بیمه­ای، تعهد بیمه­گذار به افشای کلیه حقایق و اوضاع احوال اساسی مربوط به موضوع بیمه، و همچنین تکالیف خاص واسطه­ها و اشخاص ثالث می­باشد.

تعهد اطلاعاتی در قرارداد بیمه، به عنوان یک تعهد متقابل مورد مطالعه قرار خواهد گرفت؛ زیرا در حقیقت مهمترین مبنای وجود تعهدات اطلاعاتی در حقوق قرارداد بیمه و از مهمترین وجوه تمایز بین قرارداد بیمه و سایر قراردادها، ابتنای بیمه بر حد اعلای حسن­نیت است. از آنجا که قرارداد بیمه توافق دو اراده بر امر واحد است، اصل حداکثر حسن­نیت در عقد بیمه زمانی محقق می­شود که هر دو طرف از جمله بیمه­گر و نمایندگان او نیز از کتمان حقایق و یا اظهارات کاذبه خودداری نمایند.

قلمروی تعهدات اطلاعاتی بر محور ارائه و افشای حقایق عمده، در برخی موارد از لحاظ زمانی یا بسته به نوع قرارداد بیمه محدود می­شود. همچنین مواردی وجود دارد که تعهد افشای اطلاعات ساقط می­شود. بررسی ماهیت تعهدات اطلاعاتی قرارداد بیمه نیز در این خصوص بسیار حائز اهمیت می­باشد. ضمانت اجراهای نقض تعهدات اطلاعاتی از جانب هر یک از طرفین و شرایط اعمال آنها و سرنوشت قرارداد بیمه بعد از کشف نقض تعهد از دیگر مسائل اساسی این بحث تلقی می­شوند؛ در ادامه این موضوعات نیز مورد بررسی قرار خواهند گرفت. 

واژگان کلیدی : عقد بیمه، بیمه­گر، بیمه­گذار، حسن­نیت، تعهد به ارائه اطلاعات

فهرست مطالب

عنوان                                                                                        صفحه

فصل اول : مقدمه

مبحث اول : تعریف بیمه و سابقه تاریخی آن ……………………………………………………………….. 3    

گفتار اول : تعریف بیمه و عناصر آن…………………………………………………………………………………. 3    

بند اول : تعریف بیمه………………………………………………………………………………………………………….. 3    

بند دوم : عناصر قرارداد بیمه…………………………………………………………………………………………….. 5    

1- بیمه­گر……………………………………………………………………………………………………………………………. 5    

2- بیمه­گذار………………………………………………………………………………………………………………………… 5

3- حق بیمه……………………………………………………………………………………………………………………….. 5    

    گفتار دوم : سابقه تاریخی بیمه……………………………………………………………………………………. 6    

بند اول : چگونگی شکل­گیری بیمه…………………………………………………………………………………… 6    

بند دوم : تاسیس بیمه در ایران و سیر قوانین مربوط به آن………………………………………….. 7    

مبحث دوم : بررسی ماهیت بیمه و شرایط ماهوی صحت آن………………………………………. 8    

گفتار اول : ماهیت بیمه……………………………………………………………………………………………………… 8    

بند اول : بیمه به عنوان قرارداد معین …………………………………………………………………………….. 10  

بند دوم : بیمه به عنوان یک قرارداد غیر معین ……………………………………………………………… 11  

گفتار دوم : شرایط ماهوی صحت عقد بیمه……………………………………………………………………… 12  

بند اول : شرایط عمومی صحت قراردادها…………………………………………………………………………. 12  

1- قصد و رضا…………………………………………………………………………………………………………………….. 12  

2- اهلیت………………………………………………………………………….. 14  

3- موضوع قرارداد………………………………………………………………………………………………………………. 14  

4- مشروعیت جهت……………………………………………………………………………………………………………. 15  

بند دوم : شرایط اختصاصی عقد بیمه………………………………………………………………………………. 15  

1- احراز نفع بیمه­ای………………………………………………………………………………………………………….. 16  

2- خطر موضوع بیمه…………………………………………………………………………………………………………. 17  

مبحث سوم : ارائه اطلاعات از سوی طرفین در حقوق قراردادها…………………………………. 18  

گفتار اول : بررسی نظریه لزوم ارائه اطلاعات از سوی طرفین قرارداد……………………………. 18  

بند اول : چگونگی شکل­گیری نظریه تعهد به ارائه اطلاعات…………………………………………… 19  

بند دوم : مفهوم و هدف شناسایی وظیفه ارائه اطلاعات…………………………………………………. 19  

گفتار دوم : مصادیق پذیرش تعهد ارائه اطلاعات در فقه و حقوق ایران…………………………. 20  

بند اول : در فقه…………………………………………………………………………………………………………………… 21  

بند دوم : در قوانین موضوعه……………………………………………………………………………………………… 22  

فصل دوم : تعهدات اطلاعاتی در حقوق قراردادهای بیمه

مبحث اول : جایگاه اطلاعات و اظهارات طرفین در قرارداد بیمه………………………………….. 25  

گفتار اول : تحولات تعهدات اطلاعاتی در حقوق قراردادهای بیمه ……………………………….. 25  

بند اول : رژیم سنتی …………………………………………………………………………………………………………. 26  

بند دوم : رژیم نوین …………………………………………………………………………………………………………… 26  

گفتار دوم : تعهدات اطلاعاتی در متون قانونی بیمه­ای……………………………………………………. 27  

مبحث دوم : مبانی وظیفه ارائه اطلاعات در قرارداد بیمه……………………………………………… 28  

گفتار اول : ابتنای بیمه بر حد اعلای حسن­نیت………………………………………………………………. 28  

بند اول : مفهوم شناسی حسن­نیت ………………………………………………………………………………….. 28

بند دوم : پیشینه اصل حسن­نیت در حقوق قراردادها…………………………………………………….. 29  

بند سوم : جایگاه اصل حسن­نیت در قرارداد بیمه…………………………………………………………… 32  

گفتار دوم : شروط قراردادی……………………………………………………………………………………………….. 35  

گفتار سوم : عرف و اقتضای اوضاع احوال ……………………………………………………………………….. 36  

گفتار چهارم : قانون ……………………………………………………………………………………………………………. 37  

مبحث سوم : قلمروی تعهد ارائه اطلاعات در قرارداد بیمه…………………………………………… 38  

گفتار اول : معیار تشخیص محدوده تعهد ارائه اطلاعات………………………………………………….. 38  

بند اول : محدود بودن تعهد به اطلاعات و حقایق عمده…………………………………………………. 39  

بند دوم : درجه تاثیر بر طرف مقابل………………………………………………………………………………….. 39  

گفتار دوم : حقایقی که نیازمند افشا نیستند……………………………………………………………………. 42  

بند اول : آگاهی طرف مقابل………………………………………………………………………………………………. 42  

بند دوم : اعراض طرف مقابل……………………………………………………………………………………………… 44  

بند سوم : حقایق غیر­مرتبط با قرارداد………………………………………………………………………………. 48  

بند چهارم : اطلاعات مربوط به کاهش خطر…………………………………………………………………….. 48  

گفتار سوم : محدوده زمانی تعهدات اطلاعاتی در قرارداد بیمه ……………………………………… 49  

بند اول : انعقاد قرارداد………………………………………………………………………………………………………… 49  

               بند دوم : اصلاح یا گسترش قرارداد موجود……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 51  

بند سوم : تجدید اعتبار قرارداد…………………………………………………………………………………………. 51  

مبحث چهارم : تکالیف و تعهدات اطلاعاتی بیمه­گر………………………………………………………. 52  

گفتار اول : اهداف و دلایل شناسایی تعهدات اطلاعاتی برای بیمه­گر…………………………….. 52  

بند اول : اهداف …………………………………………………………………………………………………………………. 53  

بند دوم : دلایل ………………………………………………………………………………………………………………….. 54  

1- الحاقی بودن قرارداد بیمه…………………………………………………………………………………………….. 54  

2- تخصصی بودن قرارداد بیمه………………………………………………………………………………………….. 55  

3- جنبه حمایتی داشتن قرارداد بیمه…………………………………………………………………………….. 56  

گفتار دوم : کیفیت ایفای تعهدات اطلاعاتی بیمه­گر………………………………………………………… 57  

بند اول : افشای به­موقع و قابل اطمینان…………………………………………………………………………… 57  

بند دوم : موضع­گیری شفاف و قابل فهم…………………………………………………………………………… 58  

بند سوم : استفاده از زبان ساده و پرهیز از ابهام………………………………………………………………. 59  

گفتار سوم : مواردی که باید افشا شود………………………………………………………………………………. 60  

 بند اول : لزوم افشای حقایق مربوط به خود……………………………………………………………………. 60  

بند دوم : آشنا کردن بیمه­گذار با حقوق و تکالیف خود …………………………………………………. 62  

بند سوم : ارائه اطلاعات مشاوره­ای……………………………………………………………………………………. 63  

مبحث پنجم : تکالیف و تعهدات اطلاعاتی بیمه­گذار ……………………………………………………. 64  

گفتار اول : بیان حقایق عمده قبل از انعقاد قرارداد بیمه………………………………………………… 64  

گفتار دوم : اعلام تشدید خطر یا تغییر اوضاع احوال………………………………………………………. 67  

بند اول : تشدید خطر در نتیجه عمل بیمه­گذار …………………………………………………………….. 68  

بند دوم : تشدید خطر در نتیجه عمل شخص ثالث ……………………………………………………….. 68  

بند سوم : موارد تشدید خطر ……………………………………………………………………………………………. 69  

گفتار سوم : اعلام وقوع حادثه…………………………………………………………………………………………… 70  

مبحث ششم : تکالیف و تعهدات اطلاعاتی اشخاص ثالث…………………………………………….. 71  

گفتار اول : تعهدات اطلاعاتی واسطه­ها ……………………………………………………………………………. 71  

بند اول : دلالان(کارگزاران بیمه)……………………………………………………………………………………….. 72  

بند دوم : نمایندگی­های شرکت بیمه………………………………………………………………………………… 73  

بند سوم : کیفیت اجرای تعهدات اطلاعاتی واسطه­ها……………………………………………………… 74  

گفتار دوم : تعهدات اطلاعاتی نماینده بیمه­گذار………………………………………………………………. 75  

گفتار سوم : نقش بیمه مرکزی ایران در ارائه اطلاعات بیمه­ای………………………………………. 78  

فصل سوم : مسئولیت ناشی از نقض تعهدات اطلاعاتی در قرارداد بیمه و ضمانت

 اجراهای آن

مبحث اول : تعریف مسئولیت مدنی و شرایط تحقق آن……………………………………………….. 81  

گفتار اول : تعریف مسئولیت مدنی……………………………………………………………………………………. 82  

گفتار دوم : شرایط عمومی تحقق مسئولیت……………………………………………………………………… 82  

بند اول : فعل زیان بار…………………………………………………………………………………………………………. 82  

بند دوم : ورود زیان…………………………………………………………………………………………………………….. 83  

بند سوم : رابطه سببیت…………………………………………………………………………………………………….. 83  

مبحث دوم : شرایط اختصاصی مسئولیت نقض تعهدات اطلاعاتی در قرارداد بیمه……. 83  

گفتار اول : وجود اظهارات خلاف واقع………………………………………………………………………………. 84  

گفتار دوم : بیان نادرست یا کتمان حقایق در مورد یک واقعیت موجود………………………… 85

بند اول : اظهارات راجع به عمل یا قصد مربوط به آینده………………………………………………… 85  

بند دوم : اظهار عقیده یا اظهارات مبالغه­آمیز……………………………………………………………………. 85  

بند سوم : اظهارات راجع به قانون……………………………………………………………………………………… 86  

گفتار سوم : انعقاد قرارداد بیمه با اتکا و اعتماد بر اظهارات خلاف واقع      ……………….. 87  

مبحث سوم : ضمانت اجرای نقض تعهدات اطلاعاتی بیمه­گر………………………………………. 87  

گفتار اول : تفسیر موارد ابهام علیه تنظیم­کننده سند……………………………………………………… 87  

بند اول : مفهوم تفسیر علیه تنظیم­کننده سند………………………………………………………………… 88  

بند دوم : موارد ابهام در بیمه­نامه ……………………………………………………………………………………… 88  

بند سوم : عدم تسری قاعده در بیمه­نامه­های تنظیم شده توسط بیمه­گذار یا دلال…….. 89  

گفتار دوم : حق فسخ بیمه­گذار و قابلیت استرداد حق­بیمه­های پرداختی…………………….. 90  

گفتار سوم : مطالبه خسارت……………………………………………………………………………………………….. 91  

گفتار چهارم : ابطال پروانه بیمه­گری…………………………………………………………………………………. 92  

مبحث چهارم : ضمانت اجرای نقض تعهدات اطلاعاتی بیمه­گذار………………………………… 93  

گفتار اول : بطلان قرارداد…………………………………………………………………………………………………… 93  

بند اول : نقض عمدی تعهدات اطلاعاتی …………………………………………………………………………. 94  

بند دوم : بیمه متقلبانه خطر ایجاد شده قبل از انعقاد قرارداد……………………………………… 95  

گفتار دوم : دریافت حق­بیمه اضافی و یا فسخ قرارداد…………………………………………………… 96  

گفتار سوم : پوشش نسبی زیان ناشی از وقوع خطر موضوع بیمه…………………………………. 98  

گفتار چهارم : اثر اظهارات خلاف واقع بیمه­گذار بر بیمه­گران بعدی……………………………… 100

بند اول : تعریف بیمه اتکایی و شرایط آن………………………………………………………………………… 100

بند دوم : قابلیت استناد بیمه­گران اتکایی به اظهارات بیمه­گذار اصلی…………………………… 102

نتیجه­گیری…………………………………………………………………………………………………………………………… 104

پیشنهادات و راهکارها…………………………………………………………………………………………………………. 105

فهرست منابع و ماخذ………………………………………………………………. 106

مقدمه

بیمه به عنوان نهادی که می­تواند نوعی آرامش و امنیت خاطر را برای افراد جامعه در بر داشته باشد از گذشته تا به امروز مورد توجه قرار داشته است. رابطه­ای که در قالب قرارداد بیمه  بین بیمه­گر و بیمه­گذار برقرار می­شود، حقوق و تکالیف بسیاری را برای طرفین به دنبال خواهد داشت. در این بین برخی تکالیف از اهمیت ویژه برخوردارند و عدم ایفای آنها ممکن است اعتبار قرارداد را متزلزل نماید. تعهد به ارائه اطلاعات تکلیفی از این دست است که متقابلا بر عهده طرفین قرارداد قرار می­گیرد.

در قرارداد بیمه طرفین در شرایط خاصی از لحاظ اطلاعاتی قرار دارند، بطوری که کسب اطلاعات برای آنها از هر طریقی ممکن نیست، از طرفی اهمیت در اختیار داشتن اطلاعات کافی و دقیق در قرارداد بیمه بیشتر از بسیاری دیگر از قراردادهاست. بیمه­گذار باید اطلاعات کافی داشته باشد تا بتواند حقوق و تکالیف قراردادی خود را به درستی بشناسد و بکار بندد، و حتی جدی­تر از وی بیمه­گر باید اطلاعات کاملی را در اختیار داشته باشد تا بتواند در خصوص انعقاد قرارداد و پذیرش مسئولیت ریسک تصمیم بگیرد. به این ­ترتیب بحث در خصوص تعهدات اطلاعاتی در قرارداد بیمه نه تنها از جنبه نظری ، از لحاظ عملی نیز بسیار راهگشاست. پایان­نامه حاضر در راستای همین هدف تدوین شده است.

برای دانلود پایان نامه اینجا کلیک کنید

لینک بالا اشتباه است

برای دانلود متن کامل اینجا کلیک کنید

       

:: بازدید از این مطلب : 303