دانشگاه آزاد اسلامی

واحد دامغان

 پایان‌نامه جهت اخذ درجه‌کارشناسی ارشد

 رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی

 موضوع تحقیق

رویکرد فقها به موسیقی و احکام آن در فقه امامیه

استاد راهنما:

جناب آقای دکتر محمدجواد باقی زاده

 استاد مشاور:

جناب آقای دکتر مهدی ذوالفقاری 

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده درج نمی شود

تکه هایی از متن به عنوان نمونه : (ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب

عنوان                                                                                           صفحه

چکیده ……………………………………………………………………………………………………….. 1

مقدمه ………………………………………………………………………………………………………… 2

بیان مساله …………………………………………………………………………………………………… 4

پیشینه مطالعاتی تحقیق ………………………………………………………………………………….. 5

سوالات تحقیق …………………………………………………………………………………………….. 7

فرضیه تحقیق ………………………………………………………………………………………………. 7

هدف تحقیق ……………………………………………………………………………………………….. 7

روش تحقیق ……………………………………………………………………………………………….. 7

فصل اول:کلیات

مبحث اول: شناخت موسیقی و تاریخ پیدایش آن

گفتار اول: تعریف موسیقی از نظر لغوی و اصطلاحی ………………………………………….. 10

موسیقی چیست؟ و تعریف آن از نظر موسیقی دانان به معنای عام……………………………. 10

گفتار دوم: پیدایش موسیقی …………………………………………………………………………… 14

گفتار سوم: پیشینه تاریخی موسیقی در اقوام و ملل گوناگون (ایران ، اعراب، یونان)………. 18

مبحث دوم: شناخت واژگان مرتبط

گفتار اول: غنا ……………………………………………………………………………………………. 26

غنا جز کدامین مقوله است کلام است یا صوت؟ ………………………………………………… 27

گفتار دوم: غنا از منظر فقهای شیعه…………………………………………………………………… 30

گفتار سوم: طرب و مطرب ……………………………………………………………………………. 32

گفتار چهارم: لهو و لعب……………………………………………………………………………….. 35

گفتار پنجم: لغو ………………………………………………………………………………………….. 36

گفتا ششم: سماع ………………………………………………………………………………………… 37

گفتار هفتم: ترجیع ………………………………………………………………………………………. 38

گفتار هشتم: حداء ………………………………………………………………………………………. 39

گفتار نهم: قول زور …………………………………………………………………………………….. 39

فصل دوم: نظریه حرمت موسیقی و غنا و بررسی دلایل آن

مبحث اول: دلایل حرمت غناء و موسیقی

گفتار اول: شناخت غناء از راه عرف…………………………………………………………………. 43

گفتار دوم: فرق بین غناء و موسیقی ………………………………………………………………… 44

گفتار سوم: آیات شریفه قرآن ………………………………………………………………………… 45

روایات معصومین(ع)……………………………………………………………………………………. 49

«قول زور» و «لهو الحدیث» به عنوان مصادیق غناء ………………………………………………. 51

باطل بودن غناء از نظر عرف …………………………………………………………………………. 51

اجماع………………………………………………………………………………………………………. 52

گفتار چهارم: دلایل حرمت لهو و لعب …………………………………………………………….. 54

آیات شریفه قرآن ……………………………………………………………………………………….. 54

روایات معصومین(ع)……………………………………………………………………………………. 56

تلازم ………………………………………………………………………………………………………. 57

گفتار پنجم: دلایل حرمت لغو از روایات معصومین(ع) ………………………………………… 58

گفتار ششم: دلایل حرمت باطل از روایت معصومین(ع)………………………………………… 59

گفتار هفتم: دلایل حرمت آلات موسیقی…………………………………………………………….. 60

روایات مناهی از آلات موسیقی……………………………………………………………………… 60

روایاتی که از عذاب شخص نوازنده دلالت دارند ………………………………………………. 61

اجماع………………………………………………………………………………………………………. 62
فصل سوم: بررسی نظریه حلیت موسیقی و فروعات و احکام آن

مبحث اول: دلایل حلیت موسیقی

گفتار اول: اقوال فقهای پیشین و فقهای معاصر در حلیت موسیقی……………………………. 67

گفتار دوم: دلایل و مستندات حلیت موسیقی ……………………………………………………… 73

انصراف…………………………………………………………………………………………………….. 73

روایاتی که موید صوت زیباست………………………………………………………………………. 74

جواز غناء در اعیاد و ایام فرح ……………………………………………………………………….. 76

جواز غناء در عروسی‌ها ……………………………………………………………………………….. 76

صوت زیبا در قرائت قرآن ……………………………………………………………………………. 77

روایاتی که دلالت بر جواز «حداء» دارند……………………………………………………………. 78

روایاتی که دلالت بر جواز «نوحه گری» دارند…………………………………………………….. 79

مبحث دوم: مستثنیات غناء

گفتار اول: غناء در مرثیه خوانیها ……………………………………………………………………… 82

گفتاردوم: غناء در قرائت قرآن ……………………………………………………………………….. 82

گفتار سوم: غناء در عید فطر و عید قربان به هنگام شادی………………………………………. 84

گفتار چهارم: حداء………………………………………………………………………………………. 84

گفتار پنجم: غناء در عروسی‌ها هلهله و هوراء ……………………………………………………. 85

مبحث سوم: احکام و فروعات

گفتار اول: طرح چند سوال فقهی …………………………………………………………………… 89

1-آیا آلات موسیقی بطور کلی حرام می‌باشد؟…………………………………………………….. 89

2- آیا تغییرات فیزیکی و هندسی در آلات موسیقی مانع از حکم حرمت می‌شود………… 89

3- آیا استفاده از آلات موسیقی در تمامی زمینه‌ها ممنوع است؟ ……………………………… 90

4- گوش فرا دادن به موسیقی سازی لهوی چه حکمی دارد؟ …………………………………. 91

5-حکم موسیقی مشکوک چیست؟ …………………………………………………………………. 91

6- ملاک تمیز موسیقی حلال از حرام چیست؟…………………………………………………… 92

7- ارائه تشخیص موسیقی مطرب و لهوی از غیر آن چیست؟ ……………………………….. 92

8- تشخیص مطرب بودن صدا ………………………………………………………………………. 92

گفتار دوم: موسیقی و غناء از نظر مراجع تقلید و پاسخ آیات عظام …………………………. 93

گفتار سوم: برگزیده استفتائات حضرت امام خمینی درباره موسیقی ………………………….. 94

نتیجه گیری ……………………………………………………………………………………………….. 96

پیشنهادات…………………………………………………………………………………………………. 98

منابع و ماخذ …………………………………………………………………………………………….. 99

چکیده

بی‌شک یکی از مباحث مهم و ضروری و مبتلا به فقهی و قابل تامل در این مجال که موضوع اختلافی بین فقها است مسئله موسیقی و احکام وارده برانواع نغمه‌ها و سبکهای مختلف این فن می‌باشد که همواره از دیر باز مورد توجه فقهای بزرگ قرار گرفته و تا به الان که قرن‌ها از طرح این مسئله در فقه شیعی می‌گذرد حکمی روشن که دال بر تعیین نوع موسیقی و موضوع آن باشد از سوی فقها ارائه نشده است.

از این رو با توجه به تحولات سریع علوم و تکنولوژی و تغییرات زود هنگام سبک زندگی مردم، شکستن مرزهای فرهنگی- تاثیر متقابل رفتارهای اجتماعی انسان‌ها و درگیری بررسی به کرسی نشاندن فرهنگ غالب و به خطر افتادن خرده فرهنگ‌ها و سنت‌های دینی و قومی استفاده سوء برخی از قدرت جهانی از مفاهیم دینی و حقیر شمردن یا ایجاد وحشت و بدبینی در ادیان به ویژه اسلام و با ایجاد شبیه خون فرهنگی و… مسلماً این ضرورت به وجود می‌آید تا نسبت به روشنگری اذهان مردم به ویژه مسلمانان با توجه به داشته‌های خود اقداماتی صورت گیرد. مسلماً این امر میسر نخواهد بود مگر بازگشایی افق روشن از مبانی فرهنگی و دینی و احکام نورانی اسلام لذا این مجموعه تحقیقی تلاش نموده تا تفاوت میان موسیقی و غناء را از منظر فقها شیعه بررسی نماید و مرز موسیقی و صوت مجاز و غیر مجاز از دیدگاه فقهای امامیه را روشن سازد و نظر گاه فقیهان را درباره حرمت و حلیت موسیقی و غنا و دلایل مستند آن را بیان نماید.

برای دانلود پایان نامه اینجا کلیک کنید

لینک بالا اشتباه است

برای دانلود متن کامل اینجا کلیک کنید

       

:: بازدید از این مطلب : 324